|
Kullanıcıların profil bilgileri ziyaretçilere gizlidir.
|
21 Mart Nevruz Bayramı ile ilgili Bilgi ve Yazılar
21 Mart Nevruz Bayramı ile ilgili Bilgi ve Yazılar
TÜRK DÜNYASINDA NEVRUZ BAYRAMI KUTLAMALARI
Türk Dünyasında Nevruz kutlamalarının içeriği ve ifade ettiği simgesel anlatım hemen hemen aynıdır. Fark yalnızca, çok geniş Türk dili konuşulan coğrafyada bayram kutlamalarının çeşitli uygulamalarında ortaya çıkar. Sözgelimi Azerbaycan' da Nevruz Bayramı yaklaştığında onun kutlanılması hazırlıklarına başlanır. 21 Mart'tan önceki haftanın son Çarşamba günü de özel Nevruz Arifesi olarak kutlanır. Ayın 21'inden başlayarak 3 gün bayram edilir. Genel törenler ise Nevruz Arifesi Çarşamba gününden başlar: Kosa-kosa, Papak Atma, Anabala, Diredöyme gibi ilginç halk oyunları vb. oynanır. Evlerden hediyeler alabilmek için kapıdan veya bacadan torba atmak veya şal sallamak, ateşin üzerinden atlamak, yumurta boyamak veya tokuşturmak, yeşil semeni, yani cücertilmiş buğday vb. Nevruz Bayramında ve önceki Çarşamba günlerinde yapılan Nevruz geleneklerindendir. Azerbaycan'da kutlanılan Nevruz Bayramlarında bir başka görülmeye değer olaylardan biri de Nevruz sofrasıdır. Nevruz sofrasında ne olmaz ki? Azerbaycan mutfağının en güzel yemekleri. Özellikle de pilavları! Parça döşeme pilav, Levengi pilavı vb. Aynı zamanda çeşitli baklavalar, şeker bura, şeker çöreği, şor goğalı, bayram sofralarını, kent ve kasabalarda gezi ve dinlenme yerlerindeki köşkleri, mağaza vitrinlerini bile süsler.
Nevruz Bayramı Kazaklarda 21 Mart'tan itibaren büyük bir coşkuyla kutlanır. Nevruz'dan önce evler temizlenir, herkes en iyi elbiselerini giyer, koyun, sığır, deve ve at keser. Büyük kazanlarda köce (katı peynir, buğday, darı gibi yedi çeşit gıdadan oluşan çorba) adı verilen Nevruz çorbası içilir. Kökpar (Gök Börü oyunu), kız kuvuv (Kızın erkeği kovalaması oyunu), böyge (At yarışı), güreş, canbı almak, gümüş almak vb. sportif ve halk oyunları oynanır.
Nevruz Bayramından beş altı gün önce, her Türkmen ailesi eşyalarını dışarı çıkarıp temizleyerek hazırlığa başlar. Evlerdeki temizlik insanlarda da görülür. Yeni yılı temiz karşılamak için yıkanmak da şarttır. Bir başka hazırlık da, yeni yılı yeni giysi ile karşılamaya yöneliktir. Eğer dikkat ederseniz, Türk halkları içerisinde kendi milli giysileriyle en fazla farklılık gösteren de Türkmenlerdir. Burada rahmetli Türkmen profesörü dostum Kumman Sarıyev'in bir özdeyişini söylemeden edemiyorum. Rahmetli biz bir araya gelince hep şöyle derdi: "Azerbaycanlıların dili, Türkmenlerin giysisi, Özbeklerin takkesi."
Özbeklerde Nevruz sofrasına "s" harfi ile başlayan yedi tür yemek koyma geleneği vardır. Bu bayram yemekleri; "samsa, sebzi, seb, sümelek, sedana, sevyağ ve süt"ten oluşur. Yine bu sofraya "s" harfi ile başlayan yedi tür baharat koymak şarttır. Bunlar; "sebzi, sepand (taşbagatal), sib (elma), sir (sarımsak, piyaz), sirke, seter (taşçöp), sumah (tatum)" tohumlarından çıkan baharattır. Nevruz Bayramı kutlamalarında, Özbeklerde ve Uygurlarda en çok ilgi çeken Nevruz sofrasının zenginliği, çeşitli yemekve tatlıların hazır bulunmasıdır. Bu ise düşüncemize göre erken yerleşik Türk kültürünün bir belirtisi olsa gerek.
İşte, halkların büyük göçünden önceki erken göçebe yerleşik Türk kültürünü oluşturan tüm unsurlar (Atla oynanan çeşitli sportif oyunlar, dilek bildirmeye bağlı olan en eski gelenekler, renkler ve onların anlamlan vb.) ve İslamiyet'in kabulünden sonraki genel Türk mutfağı ve halk tiyatrosu oyunları ve büyük Avrasya coğrafyasındaki insanların yaşamsal geleneklerinin her sene Nevruz'da canlandırılması; Nevruz'un bir halk bayram düzeyinde bütün Türk Dünyasınsa büyük bir coşku ile kutlanmasının temel nedenidir. Bundan başka ifade kullanım unsurları erken göçebe yerleşik kültürünün yanı sıra, İlk Türk Ön Türk mitolojisine kadar uzanan Nevruz kutlamalarındaki temel bayram simgelerinin renklerine de bir dikkat edin: Yeşil semeni, kırmızı boyanmış yumurta, çeşitli kırmızı, sarı, mavi giysiler vb. İşte kımızı, sarı, yeşil, mavi ve beyaz gibi renklerin anlam ve görüşlerinin bugün şu veya bu biçimde bağımsız Türk Cumhuriyetleri bayraklarına yansıması da Nevruz' un bütün dünya Türklerinin bayramı olduğunu ifade eden tipik bir örnektir.
To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.
“ Kimseyle hiçbir konuda yarış halinde değilim.
Kimseden akıllı, kimseden güzel, kimseden iyi olma gibi bir iddiam yok.
Kimse için 'EN' değilim, 'DAHA' değilim.
Bu devasa iddiasızlığın bana verdiği özgürlüğün hastasıyım. ”
To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.
|