Newton’un Hareket Yasası: Etki Tepki
Newton’un Hareket Yasası: Etki Tepki
Newton’un hareket yasalarının üçüncüsü kuvvetlerin daima çiftler halinde olduğunu söyler. Asla tek başına bir kuvvet bulunmaz. Kuvvet iki cisim arasındaki etkileşimdir. Bu nedenle eğer birinci cisim ikinci cisme bir kuvvet uygularsa (etki), ikinci cisim de birinci cisme kuvvet uygular (tepki). Ancak etki ve tepki kuvvetleri aynı cisim üzerine uygulanmaz, farklı cisimler üzerine uygulanır. Bu nedenle etki-tepki kuvvet çiftleri dengelenmiş kuvvet oluşturmak zorunda değildir.
Örnek soru: İtilen iki kutu
Şekildeki sürtünmesiz düzlemde duran K ve L kutularının kütleleri sırasıyla 4 kg ve 2 kg’dır. K kutusu 30 N kuvvetle sağa doğru itildiğine göre L kutusunun üzerine uygulanan kuvvet kaç N’dur?
Çözüm:
Bu kez iki cismimiz var ikisinin de serbest cisim diyagramını çizerek kuvvetleri göstermekle başlayalım.
Önce düşey doğrultuyu inceleyelim. Hem K hem de L cisimlerinin ağırlıkları aşağı doğru ve bunu dengeleyen eşit ve zıt yönlü zeminin uyguladığı normal kuvveti var. 
Şimdi yatay doğrultuya bakalım. K ve L cisimlerini birlikte iten tek bir kuvvet var. Bu kuvvet sağa doğru F = 30 N, sadece K cisminin üstünde etkiyor. K cismi L cismine temas ediyor bu nedenle K cismi L cismini sağa doğru FKL ile itiyor (etki). Aynı zamanda L cismi de K cismini FLK ile sola (tepki) itiyor. Bu iki kuvvet birbirine eşit büyüklükte ve zıt yönlü; ayrıca farklı cisimler üzerindeler.
Şimdi ikinci kanundan ivmeyi bulalım. İki cisim olduğunda formülde kütle olarak toplam kütle kullanılır. Çünkü artık bir cisimden değil sistemden bahsediyoruz.
Sistemin ivmesi L cisminin de ivmesine eşittir. L cisminin ivmesini bulduk, iki cisim birlikte hareket ettikleri için ivmeleri aynı çünkü. Şimdi L cismine bu ivmeyi kazandırabilecek olan kuvveti bulalım.
K kutusunun L kutusu üzerine uyguladığı etki kuvvetini FKL = 10 N sağa doğru bulduk. L kutusunun K kutusuna uyguladığı tepki kuvveti de FLK = -10 N sola doğru
To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.
To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.
|