Kelebekler ergin hale gelinceye kadar yumurta, larva yahut tırtıl, krizalit safhalarından geçer. Kelebek yumurtalarının rengi, biçimi ve büyüklüğü değişiktir. Tırtılların yumurtadan çıkma süresi de değişir. Bazılarının tırtılı birkaç günde çıkar, buna karşılık bazı cinslerin yumurtadan çıkması aylar sürer. Tırtıllardan bazısı çıplak, bazısı kıllarla kaplıdır.

Tırtılların birçok düşmanları vardır. Bazı çeşit tırtılların kılları fena lezzetli olduğu için kuşlar onları yemez. Bazı çeşitlerininki ise zehirlidir. Afrika yerlileri bunların zehrini, zehirli ok yapmakta kullanırlar. Öte yandan bazı tırtıllar da renklerinin yaşadıkları çevreye benzemesi sayesinde düşmanlarından korunur.

Tırtıllar yumurtadan çıktıktan sonra hızla büyür. Büyüme sırasında dört, beş defa deri değiştirirler. Son deri değiştirmeden sonra tırtılda ağız, göz duyarga, bacak diye birşey kalmaz. Hayvan artık pupa devresine hazırdır. Kelebeklerin bir kısmı kendine koza yaparsa da çoğu sadece kendilerini bir dal parçasına tutturmakla yetinir.

Pupa devresine geçecek tırtılın içinde ve dışında büyük değişiklikler olur. Kabuk sertleşir, tırtıl görünüşünü kaybeder. Pupa devri birkaç haftada tamamlandığı gibi aylarca da sürebilir. Bu, hayvanın cinsine göre değişir. Zamanı gelince içinden ergin kelebek çıkar.

Kozadan çıkan kelebeğin vücudu rutubetli, kanatları zayıftır. Hayvan dünyaya gelişinin ilk anında en yakın bir dala konar. Kanatlarını çırpar. Henüz rutubetli ve kıvrık olan kanatları havayla temas edince kurur ve düzelir.

Kelebeklerin ne kadar yaşadığını kesin olarak söylemek güçtür. Bazı çeşitlerinin birkaç gün, bazılarının birkaç hafta yaşadığı bilinen bir gerçektir. Bir yıla yakın yaşayanlar da vardır. Kelebeklerin en büyük düşmanı kuşlardır. Bazıları renkleri, bazıları da fena lezzetleri sayesinde kuşlardan korunur.

Kelebeklerden çoğunun rengi yaşadıkları ortama uygun olduğundan, kuşların gözünden sakınırlar. Bazı kelebeklerin tadı fena olduğu için kuşlar yemez, bazıları da tadı fena olan kelebeklere benzedikleri için kuşları aldatır.