Osmanlı Devleti’nde İbrahim Müteferrika'dan Önce Matbaa Neden Yasaklandı?
Osmanlı Devleti’nde İbrahim Müteferrika'dan Önce Matbaa Neden Yasaklandı?
Babinger’e göre İbrahim Müteferrika devrine gelmeden çok önce, Osmanlı’da kitap basımı başlamıştı. 1503 yılında David Nahmias İstanbul’daki matbaasında Dört Emir adlı bir eser basabilmiştir. Yine 1627’de patrik Lukaris, alet ve malzemelerini İngiltere’dan getirttiği bir matbaa kurmuş ve ayrıca Akbar Tıbir adlı bir Ermeni 1567 yılında Venedik’ten getirdiği hurufatı kullanarak Basit Ermeni Alfabesi adlı kitabı yayımlamıştır. Bu noktada yazar, önemli bir soruyu açmaya girişmekte ve matbaanın tam anlamıyla kabul edilmesi sürecinde yaşanan gecikmenin nedenleri üstünde durmaktadır. Özellikle devletin esnaf tabakasını oluşturan loncaların, ekmeklerinden olma korkusuyla, matbaanın kendi ülkelerine gelmesini önlemek için ellerinden geleni yaptıklarını Babinger, Evliya Çelebiye dayanarak aktarmaktadır.
genel forum sitesi forumadasi.com
Burada aktarılan bir diğer tarihi kaynak da ünlü İtalyan şarkiyatçı G. Donado’ya aittir. Türk edebiyatı üstüne 1688’de kaleme aldığı çalışmasında Donado, İbrahim Müteferrika tarafından kurulan matbaanın geç kabullenilmesi veya yasaklanması ile ilgili olarak şunları söyler: “Türk yazıcıları, bir daha yazı yazamama ve bu durumda geçimlerini meslekleri ile sağlayamama tehdidi ile karşılaştıkları için, ayrıca açıkça söylenmese de bir başka nedenden, Bir Hıristiyan icadı olması ve Türklerin matbaa makinesi ile basılmış kitapların bir küfür olmalarına inanmaları nedeniyle…”. Vurgulanan bir diğer nitelik, matbaanın Osmanlı’ya getirilmesi için Avrupalıların yoğun ve özel çabaları olduğudur. Babinger, metninin ilk sayfalarında bu noktayla ilgili bir kaynak ve bilgi demeti sunmaktadır. Sonuç olarak yazarın da ifade ettiği gibi, Osmanlı’da Gutenberg’in icadına karşı çıkarılan engel, 18. yüzyılın ikinci çeyreğinde tamamen ortadan kalkmıştır. Bunu başaran isim İbrahim Müteferrika’dır.
To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.
“ Kimseyle hiçbir konuda yarış halinde değilim.
Kimseden akıllı, kimseden güzel, kimseden iyi olma gibi bir iddiam yok.
Kimse için 'EN' değilim, 'DAHA' değilim.
Bu devasa iddiasızlığın bana verdiği özgürlüğün hastasıyım. ”
To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.
|