Atmosferin Katmanları
Atmosferin Katmanları
Atmosferin Katmanları
Tahmini kalınlığı 10.000 km. olarak kabul edilen atmosfer, fiziksel ve kimyasal özellikleri farklı olan katlardan oluşur. Bunlar:
A) Troposfer
Atmosferin yerden itibaren 6 ila 16 kilometrelik alt bölümüdür. Bu bölümün üst sınırına tropopoz denir.
Troposferin özellikleri şunlardır:- Yerçekiminin etkisiyle gazların en fazla olduğu katmandır (% 75).
- Kalınlığı ekvator üzerinde fazla, kutuplar üzerinde azdır. Bu durumun nedenleri sıcaklık, yerçekimi ve Dünya’nın çizgisel hızıdır.
- Atmosferdeki su buharının tamamının bulunduğu katmandır. Bu yüzden meteorolojik olaylar sadece troposferde görülür.
- Yatay ve dikey hava hareketleri görülür.
- Isınması daha çok yerden geri dönen enerji ile gerçekleşir. Bu yüzden yerden yükseldikçe hava sıcaklığı her 100 m’de 0,5 °C azalır.
B) Stratosfer
Troposferden itibaren 50 km. yükseliğe kadar uzanır. Yatay hava hareketleri (rüzgarlar) görülür. Su buharı bulunmadığı için dikey hava hareketleri oluşmaz. Yalnızca yatay hareketlerin oluşması da diğer tabakalar ile stratosfer arasında bu katmandan kaynaklanan bir taşınım olmamasına sebep olur.
Stratosfer katmanında sıcaklık değişiklikleri olmaz ve katmanın sıcaklığı yaklaşık olarak -45° C’dir. Stratosferde yerçekimi azaldığı için cisimler gerçek ağırlıklarını kaybederler. Bu katmanın üst kısımlarında ozon gazları bulunur ve güneş ışınlarını çeken bu gazlar katmanın ısınmasına neden olur.
C) Mezosfer
Stratosferden itibaren 80 km. yüksekliğe kadar uzanır. Küçük boyutlu gök taşları bu katmanda sürtünmenin etkisiyle buharlaşarak kaybolur. Ozonosfer ve kemosfer olarak iki kısımdan oluşur.
Ozonosfer: Bu tabakada ozon gazları bulunur. Güneşten gelen zararlı ultraviyole ışınlar, ozon gazları tarafından tutulur. Bundan dolayı canlılar için koruyucu katmandır.
Kemosfer: Zararlı ışınların tutulması az miktarda burada da görülür. Ayrıca gazların iyonlara ayrılmaya başladığı yerdir.
D) Termosfer
Mezosferden itibaren 400 km. yüksekliğe kadar uzanan katmandır. Bu katmanda güneş ışınları yoğun olarak hissedilir. Sıcaklığın güneşin etkisine göre 200 ile 1600° C’dir. Bu katmanda gazlar iyon halinde bulunur ve iyonlar arasında elektron alışverişi oldukça fazladır. Bu nedenle haberleşme sinyalleri ve radyo dalgaları çok iyi iletilir.
Ekzosfer: Atmosferin en üst katıdır. Az miktarda hidrojen ve helyum atomlarından oluşur. Kesin sınırı bilinmemekle birlikte üst sınırının yerden yaklaşık 10.000 km yükseklikte olduğu kabul edilmiştir. Bu katmandan sonra artık bir sınır olmadığı için boşluğa geçiş başlar.
 Ozon Gazı: Ozon, 3 oksijen atomundan oluşan molekülleriyle zehirli, renksiz bir gazdır ve atmosferin üst katmanlarında yer alır. Gökyüzünün mavi renkte görünmesi bu gaz sayesinde olmaktadır. Sıvı halde lacivert renge dönüşen ozon gazı, Dünyayı güneşten gelen morötesi radyasyona karşı korumaktadır. Ancak bu gaz aynı zamanda canlılar için çok tehlikelidir. Maruz kalındığında gözleri, burnu ve boğazı tahriş ederek solunum sistemini tahrip eder.
To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.
“ Kimseyle hiçbir konuda yarış halinde değilim.
Kimseden akıllı, kimseden güzel, kimseden iyi olma gibi bir iddiam yok.
Kimse için 'EN' değilim, 'DAHA' değilim.
Bu devasa iddiasızlığın bana verdiği özgürlüğün hastasıyım. ”
To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.
|