Bir Uzay Uçuşu Sırasında Hayatını Kaybeden İlk İnsan: Vladimir Komarov

Vladimir Mihailoviç Komarov (Rusça: Владимир Михайлович Комаров) (16 Mart 1927 Moskova – 24 Nisan 1967 Orenburg yakınları), Sovyetkozmonotu, bir uzay uçuşunda hayatını kaybeden ilk insan.

1960’ta uzaya gidecek ilk kozmonot grubuna seçildi. Vostok 4 uçuşunda Pavel Popoviç’in yedeği oldu. İlk uzay uçuşunu 1964’te Voskhod 1 ile yaptı. Soyuz 1 aracı ile yaptığı ikinci uzay görevi sırasında yere çakılarak öldü.

Soyuz 1
Soyuz 1, yeni uzay aracı Soyuz’un ilk uçuşuydu. Diğer uzay araçlarının aksine, Sovyetler, Soyuz’u insansız test uçuşu yapmadan, içinde Komarov olduğu halde uzaya gönderdiler. Bunun nedeni, Soğuk Savaş yıllarında Uzay Yarışı nedeniyle ABD ile rekabet içinde olan Sovyetler Birliği’nin Lenin’in doğum gününe özel bir kutlama yetiştirmek istemesiydi.

Uçuşun yedek kozmonotu olan Yuri Gagarin’in, kendisi gibi ünlü birisinin böyle tehlikeli bir göreve gönderilemeyeceğini bildiği için Komarov’un gitmesini engellemeye çalıştığı söylenir. Uçuştan birkaç hafta önce Komarov, “Bu uçuşa gitmezsem yedek kozmonotu gönderecekler. Benim yerime Yuri ölecek.” dedi.

Uçuşun başından itibaren ortaya çıkan ciddi arızalar, Soyuz 1’in insanlı uçuş için hazır olmadığını gösterdi.

Bunun üzerine kontrol merkezi, uzay aracını Sovyetler Birliği toprakları üzerinden ilk geçişinde indirmeye karar verdi.

Dünyaya dönmek üzere yörüngeden çıkmadan önce, Komarov, eşi Valentina ile telsizde kısa bir görüşme yaptı. Komarov, doğrultu sabitleme sistemi bozuk olduğundan kontrolsüz şekilde dönen uzay aracının içinde soğukkanlılıkla eşine veda etti.

Soyuz 1, atmosfere girdikten sonra otomatik paraşütü açılmadı. Komarov’un elle açtığı yedek paraşüt de dolandığından işe yaramadı. Yere çakılmadan hemen önce Sovyet Başbakanı Aleksey Kosigin, telsizde Komarov’a “ülkesinin onunla gurur duyduğunu” söyledi.

Türkiye’deki Amerikan dinleme istasyonları tarafından Komarov’un ağlarken ” Beni bu berbat araca koyanlara lanet olsun” tarzında bir şey söylediği duyulmuştur.







Ölümünün ardından aldığı ödül ve madalyalar
Komarov, ölümünden sonra Sovyet Kahramanlık Madalyası ve Lenin Nişanı ile ikişer kez taltif edildi. Uzay aracının dünyaya çarparak patladığı mahalden toplanan külleri, Kremlin duvarına, diğer Sovyet büyüklerinin yanına defnedildi.
1971’de keşfedilen 1836 Komarov Asteroidi’ne ve Ay’daki bir kratere adı verilmiştir. Diğer onursal ödüllerin yanı sıra, Ljubljana’daki Vladimir M. Komarov Uzay ve Roket Kulübü, 1969’dan beri onun adını taşımaktadır. Fédération Aéronautique Internationale’in V. M. Komarov Diploması ve Yeisk’deki bir pilot okulu da onun şerefine isimlendirilmiştir.
Onun da adının yazılı olduğu Hayatını kaybeden astronotlar adlı aluminyum plaket 1 Ağustos 1971 tarihinde Apollo 15 mürettebatı tarafından Ayyüzeyine bırakılmıştır.