Samanyolu Galaksisi Neden Sarmal ?

Galaksimizin şeklinin hiçbir özel yanı yok.Evrenin bizim köşemizden kolaylıkla gözlemleyebildiğimiz diğer yıldız kümelerine baktığımızda bazılarının yuvarlak ya da yumurta biçimli olduğunu görüyoruz.Fakat galaksilerin üçte ikisinden fazlası ”disk” ya da yıldızların devasa bir plağın yüzeyinde hareket edercesine düz yörüngelere sahip olduğu galaksiler şeklinde.Neredeyse tüm disk galaksiler bizimkine biraz benziyor.Onlarda da yıldızlar bir araya gelerek sarmal kollar oluşturuyor.

Peki, sarmalların oluştuma nedeni ne ? Batı Virginia Üniversitesi’nden Chris Purcell, ”Bir galaksi sürekli uydu galaksilerin bombardımanı altındadır.” diyor.Bir galaksi diğerinin yanından ya da içinden geçerken oluşan kuvvet, şok dalgalarına yol açıyor ve bu da yıldızların merkezin etrafında dönen uzun ve ince şekiller oluşturmasını sağlıyor.”Aslında bu, disk içinde çekimsel olarak yol alan bir titreşim” diye açıklıyor Purcell.Galaksi yaşlandıkça bu düzensizlikler giderek artıyor ve bir zamanlar ince, dairevi ve nispeten homojen olan disk kalınlaşmaya, bozulmaya başlıyor.Purcell bunun doğal bir süreç olduğunu dile getiriyor.”Bu galaksiler kendilerini sarmala dönüştürmeye çalışıyor ama bir yandan da kendilerini sarmala dönüştüren şeylere çarpıp duruyor.”

Samanyolu, ince yapısından anlaşılacağı üzere bu sürecin henüz başlarında ama iş değişiyor.Daha küçük bazı galaksiler artık (kozmolojik bir zaman ölçeğinde) bize çarpıyor.Bunlardan biri de Sagittarius Cüce Galaksisi. ”Galaksinin bize kıyasla diğer tarafında kalıyor ve diske aşağıdan çarpıyor” diyor Purcell. Yaptığı simülasyonlara göre, bugün gördüğümüz sarmalın sorumlusu bu çarpışmalar olabilir.



Andromeda Galaksisi’nin kızılötesi görünümü, Spitzer Uzay Teleskobu



Fakat önümüzde çok daha büyük bir çarpışma olabilir.Purcell, ”Çekim etkisiyle Andromeda’ya doğrudan yaklaşıyoruz ve çarpmak üzereyiz.” Peki o zaman ne olacak ? ”Bu, iki diski de yok edebilecek, bütün sistem eliptik bir kütle halini alacak.”Fakat şimdiden telaşa gerek yok.Bu çarpışmaya bir milyar yıldan fazla var