Kritisizm Nedir?

**Zeze** · 02 Mayıs 2023, 23:23

Kritisizm ya da eleştiricilik, bir bilgi felsefesi görüşüdür. Doğru bilgiye sadece akılla ulaşılabileceğini iddia eden rasyonalizm akımını ve doğru bilgiye ulaşmanın yolunun yalnızca duyularla elde edilen veriler olduğunu söyleyen empirizm akımını eleştiren ve doğru bilgiyi hem akıl hem de duyumla birlikte kabul eden felsefe akımına kritisizm denir.

Kritisizm, Alman düşünürü Immanuel Kant’ın öğretisidir. Kant’ın bu felsefesi genel olarak eleştiricilik, eleştiri felsefesi veya kritisizm (critisisme) olarak adlandırılmaktadır.

Kritisizmin kurucusu ve savunucusu Alman filozofu Immanuel Kant, hem rasyonalizmin hem de empirizmin bilgi anlayışlarını eleştirmektedir. Bundan dolayı da onun felsefesine kritisizm (eleştiricilik) adı verilmiştir.

KRİTİSİZM NEDİR?
Kant’ın bilginin yapısı ve kaynağı konusundaki görüşleri hem salt olarak deneycilik hem de salt olarak akılcılık içinde yer alamayacak kadar farklıdır.

Kant’ta bilginin meydana gelmesi için hem deney hem de zihin (akıl) gereklidir. Yani bilginin üretimi için hem dış dünyadan gelen verilere hem de bunları işleyip değerlendirecek bir akla ihtiyaç vardır.

Kant bu durumu, şu ünlü sözüyle ifade etmektedir:

“Görüsüz (deneysiz) kavramlar boş, kavramsız (aklın kalıpları dışında) görüler kördür.”

Bu sözdeki “deneysiz kavramlar”ın örneği olarak metafizik, “kavramsız görüler”in örneği olarak da hayvanların yaşamlarındaki deneyimler gösterilebilir.

Bütün bunların yanında, Kant’ın bilgi edinme sürecinde dışarıdan gelen verilere mi, yoksa aklık onlara kattığı değere mi daha büyük önem verdiği konusu tartışmalıdır. Yani “Kant acaba daha çok deneyci midir, yoksa daha çok akılcı mıdır?” sorusunun yanıtı, Kant’tan sonraki farklı dönemlerde farklı biçimlerde yorumlanmıştır.

Örneğin pragmatistler, Kant’ı daha çok deneyci olarak yorumlarken Hegel gibi romantik filozoflar, onu akılcı bir düşünür olarak yorumlamışlardır. Sonuç olarak Kant’ın felsefesinde, bu iki farklı yorumu da destekleyen farklı örneklerin mevcut olduğu bilinmektedir.

Benzer Konular:

02 Mayıs 2023, 23:23	#1
Çevrimiçi Zeze Kullanıcıların profil bilgileri ziyaretçilere gizlidir.	Kritisizm Nedir? Kritisizm Nedir? Kritisizm ya da eleştiricilik, bir bilgi felsefesi görüşüdür. Doğru bilgiye sadece akılla ulaşılabileceğini iddia eden rasyonalizm akımını ve doğru bilgiye ulaşmanın yolunun yalnızca duyularla elde edilen veriler olduğunu söyleyen empirizm akımını eleştiren ve doğru bilgiyi hem akıl hem de duyumla birlikte kabul eden felsefe akımına kritisizm denir. Kritisizm, Alman düşünürü Immanuel Kant’ın öğretisidir. Kant’ın bu felsefesi genel olarak eleştiricilik, eleştiri felsefesi veya kritisizm (critisisme) olarak adlandırılmaktadır. Kritisizmin kurucusu ve savunucusu Alman filozofu Immanuel Kant, hem rasyonalizmin hem de empirizmin bilgi anlayışlarını eleştirmektedir. Bundan dolayı da onun felsefesine kritisizm (eleştiricilik) adı verilmiştir. KRİTİSİZM NEDİR? Kant’ın bilginin yapısı ve kaynağı konusundaki görüşleri hem salt olarak deneycilik hem de salt olarak akılcılık içinde yer alamayacak kadar farklıdır. Kant’ta bilginin meydana gelmesi için hem deney hem de zihin (akıl) gereklidir. Yani bilginin üretimi için hem dış dünyadan gelen verilere hem de bunları işleyip değerlendirecek bir akla ihtiyaç vardır. Kant bu durumu, şu ünlü sözüyle ifade etmektedir: “Görüsüz (deneysiz) kavramlar boş, kavramsız (aklın kalıpları dışında) görüler kördür.” Bu sözdeki “deneysiz kavramlar”ın örneği olarak metafizik, “kavramsız görüler”in örneği olarak da hayvanların yaşamlarındaki deneyimler gösterilebilir. Bütün bunların yanında, Kant’ın bilgi edinme sürecinde dışarıdan gelen verilere mi, yoksa aklık onlara kattığı değere mi daha büyük önem verdiği konusu tartışmalıdır. Yani “Kant acaba daha çok deneyci midir, yoksa daha çok akılcı mıdır?” sorusunun yanıtı, Kant’tan sonraki farklı dönemlerde farklı biçimlerde yorumlanmıştır. Örneğin pragmatistler, Kant’ı daha çok deneyci olarak yorumlarken Hegel gibi romantik filozoflar, onu akılcı bir düşünür olarak yorumlamışlardır. Sonuç olarak Kant’ın felsefesinde, bu iki farklı yorumu da destekleyen farklı örneklerin mevcut olduğu bilinmektedir. Benzer Konular: Yargı Nedir? Yargının Görevi Nedir? Orff nedir, çocuk gelişimindeki yeri nedir? Felsefe Nedir? Felsefenin Anlamı Nedir? Grafik Nedir ? Photoshop Nedir ? Nasıl Kullanılır ? Paylaş Share this post on Digg Del.icio.us Technorati Twitter
	Alıntı

Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 konuk)