ForumAdasi.Com - Bilim Felsefesi Nedir?

[Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!]

Bilim felsefesi genel anlamda; bilimin ne olduğu, bilimsel düşüncenin yapısı, bilimsel yöntemlerin işlevselliği, bilimsel sonuçların özellikleri, bilimin değeri ve bunlar gibi bilim hakkında sorulabilecek sorulara cevap arayan felsefi yaklaşımın adıdır. Kısasa bilim felsefesi, bilimin üstüne düşünmektir.

Bilim felsefesi gözleme, deneye dayalı bilim alanlarını ele alan felsefe disiplinidir. Bu bağlamda konuşursak gözleme ve deneye dayanmayan formel bilimleri ele alan matematik felsefesi gibi felsefe alanlarının bilim felsefesinin dışında kaldığını söylememiz gerekir.

Gözleme ve deneye dayalı bilim alanları bir yandan fizik, kimya, biyoloji gibi doğa bilimleri ya da daha bilinir adıyla fen bilimleri, öte yandan ise sosyoloji, psikoloji, tarih gibi sosyal bilimler ya da diğer adıyla insan bilimleridir. İşte bu bilimleri sahip oldukları ortak nitelikler çerçevesinde ele alan felsefi disipline genel bilim felsefesi; bilimleri tek tek kimya felsefesi, biyoloji felsefesi, arkeoloji felsefesi, psikoloji felsefesi biçimiyle konu edinen felsefi disipline de özel bilim felsefeleri adı verilir.

Bilim felsefesinin anlamını açıklamak onun konusunu, amacını ve yöntemini incelemekle gerçekleşir. Bilim felsefesinin konusu bilimin kendisidir. Bilim felsefesinin amacı, konusu olan bilimin ne olduğunu araştırıp ortaya koymaktır. Bunlar bilimin kendi işlevi değil, bilim felsefesinin görevidir. Bilim felsefesinin yöntemi ise bir yandan mantıksal çözümleme öbür yandan bilim tarihinin verilerinden yararlanmadır.

Sonuç olarak bilim felsefesi; bilimin ne olduğunu, bilimsel kuramların özgül yapısını, bilimsel bilginin epistemolojik statüsünü, bilimsel yöntemlerin anlamlarını, bilimsel bilginin nesnesini, bilimin gelişiminin anlamını ve en genel anlamda bütün bilimin konumu, gelişimi ve iç yapısını değerlendiren, bunu kuramsal düzlemde ortaya koymaya çalışan felsefi disiplindir.

Bilim felsefesinin doğuşunda, özellikle doğa bilimleri alanında 19. yüzyılın sonlarından itibaren yaşanan büyük değişimler çok etkili olmuştur. Yine, bilim ve teknolojinin, etkisini kültürün bütün alanları üzerinde hissettiren yayılımı da bilimi felsefe yoluyla anlama ve değerlendirmenin zorunluluğunu hissettiren bir başka etken olmuştur.