
Maddenin hallerini katı, sıvı ve gaz olarak sınıflandırmıştık. Şimdi maddenin dördüncü halini inceleyelim. Adını sık duymasanız da Evren’de maddenin en sık karşılaşılan hali plazmadır. Plazma bir gazın enerji verilerek iyonlaştırılmasıdır. Normalde atomlarda elektronlar atom çekirdeğine bağlıdırlar, atom bir bütün halinde hareket eder. İyonlaştırmak elektronlarla atom çekirdeği arasındaki bağın koparılmasıdır. Plazmada iyonlar (elektronu koparılmış atomlar) ve serbest elektronlar birbirlerinden bağımsız hareket eder. Artı yüklü iyonlarla eksi yüklü elektronların sayıları hemen hemen aynıdır.
Aşağıdaki resimde bir gazın atomlarında, atom çekirdeğinin etrafında elektronların hareket ettikleri görülüyor. Gazda elektronlar atom çekirdeğine bağlıdır.

Aşağıdaki resimde ise plazma halinde atom çekirdeğinden koparılmış elektronların ve iyonların (eksilmiş elektronlu atomların) rastgele doğrultularda serbestçe hareket ettikleri görülüyor.

Plazma genellikle bir gazı, elektronları atom çekirdeğinden kurtulmaya yeterli enerji kazanıncaya kadar ısıtarak elde edilir. Ayrıca lazerlerle ve şiddetli elektromanyetik alanlar kullanılarak da elde edilebilir.