Kartal Çeşitleri Nelerdir?

Yırtıcı bir kuştur. En iri, en kuvvetli kuşlardandır, aynı zamanda iyi uçuculuğu ile tanınmıştır. Yuvalarını sarp kayalık yamaçlarda yapar, küçük kuşlar, tavşan, tilki, kuzu, oğlak, yılan, balık gibi hayvanlarla beslenirler. Kartalın gözleri yuvarlak, bakışları keskindir. Boynu kısadır. Kenarları keskin olan gagasının ucu aşağıya doğru kıvrıktır. Bacakları kısa, pençeleri çok kuvvetlidir. Kartalın cüssece birbirinden farklı birçok çeşitleri vardır. Yurdumuzda yaşayan başlıca kartal çeşitleri şunlardır:

Altın kartal (kaya kartalı).
Afrika, Asya, Avrupa ve Amerika’nın birçok bölgelerinde yaşar. Ağırlığı 3,5-4,5 kilo arasındadır. Ense tüyleri açık sarımtırak boz, sırt tüyleri parlak kahverengidir. Karnının rengi daha açıktır, sarı-kahverengi beneklidir. Kuyrukta 2-3 tane renkli şerit vardır. Yüksek dağlarda, kayalık yerlerde yaşar. Kartalların en tanınmışı, en yırtıcısıdır.

Şah kartal
Afrika, Avrupa ve Asya’nın bazı kesimlerinde yaşar. Altın kartaldan daha küçükse de daha kaba yapılıdır. Sırtı, karnı koyu kahverengidir, omuzunda beyaz tüyler bulunur. Kuyruğu açık boz – kahverengidir, üstünde koyu kahverengi şeritler vardır. Bu kartal dağlarda bulunmaz/ daha çok ormanlarda, bozkırlarda yaşar.

Beyaz kuyruklu kartal
Kartalların en büyüğüdür. Erkeğinin ağırlığı 4 kilo kadardır, dişisi de 5 – 6 kiloyu bulur. İki kanad ucu arasındaki açıklık 2,5 metreye yakındır. Vücut tüyleri koyu kahverengi, boyunları krem rengidir. Yaşlarına göre tüylerinin rengi değişir. Yaşlıların kuyruğu beyazdır. Deniz, göl ve nehir kıyılarında yaşarlar. Başlıca besinleri balıktır. Ayrıca memeli hayvanları, kuşları da yerler.

Yılan kartalı
Ağırlığı 2 kilo kadardır. Karnının, kanatlarının altı beyaz, sırtı kahverengidir. Yılanla beslendiği için bu adla anılır. Yılanların bol olduğu ormanlarda yaşar. Zehirli, zehirsiz, bütün yılanları yakalayarak yer. Yakaladığı yılanları yavrularına diri diri götürür. Yılan sokarsa zehri kartalı öldürür; yalnız, kartal, hayvanı ya başından, ya boynundan yakalayarak, kendini korumasını bilir.

Bunların dışında Türkiye’de yaşayan kartallar, «büyük bağırgan kartal», «küçük bağırgan kartal», «cüce kartal» dır.

Kartallar kartalgiller familyasındandır. Dişileri ilkbahar başlangıcında 2-3 yumurta yumurtlayarak kuluçkaya yatar. 23 gün sonra yumurtadan çıkan yavru kartallar beyaz tüylüdür.

Balık Kartalı; (Lat. Pandion holiaetus)
Kartalların, Balıkkartalgiller familyasından yırtıcı kuş türüdür. Akdeniz kıyıları ve adalarında, Avrasya’ da, Avustralya’da, Güney Amerika’da su kenarlarında yaşar. Avrupa’da yaz kuşu olarak bulunur. Uzunluğu 51-58 cm, kanat açıklığı 150 cm’dir. Balıkla beslenir. Balıkları yüzeyde avladığı gibi suya da dalabilir. Yuvasını yüksek ağaç dallarına yapar. Erkek ve dişi birbirlerine son derece bağlıdırlar.

Balıkkartalıgiller, (Lat. Pandionidae). Kartalların, Gündüzyırtıcıları alt takımından bir familyasıdır. Balıkla beslenirler. Üç alt türüyle tüm dünyada yaşarlar. Dış parmaklarım öne ve geriye döndürebilmeleri en belirgin özellikleridir. Ayrıca tüm parmaklarının altında küçük, keskin ve sivri boynuzsu çıkıntılar vardır. Tırnaklarını balıklara iyice batırdıklarından, büyük balıklar tarafından dibe çekilerek boğulabilirler. Bacakları pulumsu bir tüyle örtülüdür. Balıkkartalı iyi bilinen türüdür.

Orman Kartalı
Orman Kartalı; Falconiformes takımının Accipitridae familyasının Aquila cinsinden iki kartal türünün ortak adıdır.

Bayağı orman kartalının (A. pomarina) tüyleri koyu kahverengi, uzunluğu 60-65 cm, kanat açıklığı 135-160 cm’dir. Biri Doğu Avrupa ve Ortadoğu’da üreyip Doğu Afrika’da kışlayan, öbürü Hindistan’ın kuzeyinde ve Burma’da yerleşik yaşayan iki ayrı topluluk oluşturur.

Geniş ormanlarda yaşar; hem dağlık alanlarda, hem de ovalarda görülürler. Besinlerini küçük memeliler, kuşlar, kısmen de sürüngen ve amfibyumlar oluşturur. Dal ve çırpılardan yapılan yuvaya dişiler bir ya da iki yumurta bırakır ve tek başlarına 40 gün kadar kuluçkaya yatarlar. Yavrular iki ay içinde palazlanarak uçar. Orman kartalı yazın Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki ormanlarda az sayıda ürer. İlkbahar ve sonbaharda Avrupa’da üreyen orman kartalları göç sırasında büyük sürüler halinde İstanbul Boğazı üstünden geçerler.

Büyük orman kartalının (A. clanga) uzunluğu 65-72 cm, kanat açıklığı 155-182 cm’dir. Rengi bayağı orman kartalından daha koyudur. Doğu Avrupa’dan Kamçatka’ya uzanan bölgedeki ormanlarda ürer, kışı Ortadoğu’da ve Oryantal bölgede geçirirler. Başlıca besinlerini orta irilikte omurgalılar ve leşler oluşturur. Dallardan yapılan yuvaya dişi genellikle bir, bazen de iki yumurta bırakır ve 42-44 gün kuluçkaya yatar. Yavrular iki ayda uçar. Az sayıda büyük orman kartalı Türkiye’nin kuzey ve batı bölgelerinde kışlar.