Köpeklerde Barınak Hastalığı (Kennel Cough) Nedir?

Köpeğinizin öksürdüğünü fark ettiyseniz patili dostunuzun sergilediği bu davranış karşısında endişelenmiş olabilirsiniz. Köpeğinizin boğazına takılan bir obje olmamasına rağmen boğuluyor gibi öksürmesi, öksürüğün kuru ve keskin olması köpeğinizde barınak hastalığı ya da kennel cough olarak bilinen bir rahatsızlığın belirtisi olabilir. Elbette köpeklerde barınak hastalığı sadece bu belirtilere neden olmaz. Barınak hastalığının ne olduğunu, köpeğinizde barınak hastalığı bulunması durumunda göstereceği belirtileri ve olası tedavi, önleme yöntemleri hakkında daha fazlasını yazımızın ilerleyen bölümlerinde bulabilirsiniz.

Kennel Cough Nedir?
Kennel cough, oldukça bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır. Köpekler arasında hızlı yayıldığı için özellikle barınaklarda sıklıkla görülmesi bu hastalığın barınak hastalığı olarak adlandırılmasıyla sonuçlanmıştır. Aynı zamanda bulaşıcı trakebronşit olarak da bilinir. Bazı köpeklerde yalnızca hafif semptomlara yol açar ve hiçbir tedaviye ihtiyaç olmadan kendiliğinden geçebilir. Ancak yavru, yaşlı veya mevcutta kronik hastalıkları bulunan köpeklerde daha ciddi sonuçlar doğurabilir ve zattüreye ilerleyerek köpeğin hayatını tehdit edebilecek seviyeye ilerleyebilir. Bununla birlikte enfeksiyona neden olan mikroplara bağlı olarak barınak hastalığının bazı türleri diğerlerinden daha şiddetli olabilir.

Tıpkı insanlarda görülen soğuk algınlığına farklı organizmaların neden olabilmesi gibi köpeklerde kennel cough da birden fazla nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bordetella bronchiseptica adlı bakteri, hastalığın en yaygın nedenidir. Bordetella ile enfekte olan köpeklerin büyük kısmına aynı zamanda bir virüs de bulaşır. Köpekleri Bordetella enfeksiyonuna karşı daha duyarlı hâle getirdiği bilinen bu virüsler arasında köpek gençlik hastalığı virüsü, köpek gribi virüsü, köpek adenovirüsü, köpek herpes virüsü, köpek reovirüsü ve parainfluenza virüsü sayılabilir.


Köpekler bakteri ya da virüs parçacıklarını soluduklarında barınak hastalığına yakalanırlar. Ancak barınak hastalığı sadece solunum yoluyla bulaşmaz. Doğrudan ya da enfekte olmuş yüzeylere temas da barınak hastalığına sebep olabilir. Köpeklerin solunum yolu normalde enfeksiyona yol açan parçacıkları hapseden bir mukus tabakasıyla kaplıdır. Ancak köpeklerin; barınaklar gibi çok sayıda köpeğin bir arada bulunduğu kalabalık ve/veya yetersiz havalandırılan alanlar, soğuk ortam şartları, toz ve/veya sigara dumanı, seyahat kaynaklı stres gibi faktörler bu korumayı zayıflatabilir; köpeğin enflamasyona karşı daha hassas bir durumda kalmasına yol açabilir.

Köpeklerde Barınak Hastalığı Belirtileri ve Tanısı
Hastalık köpeklerin solunum yolunu etkilediği için en yaygın belirti olarak kalıcı, kuvvetli öksürük görülür. Barınak hastalığı kaynaklı öksürük, başta yavrular olmak üzere bazı köpeklerin çıkardığı öksürükten farklıdır; kalıcı, kuru ve köpeğin boğazına bir şey takılmış gibi nefes kesici bir öksürüktür. Köpeğiniz bu hastalıkla enfekte olduysa gece boyunca öksürmesi yüksek bir ihtimaldir. Ayrıca beyaz köpüğün görüldüğü öğürme, göz veya burun akıntısı ve köpeğinizin trakeasına baskı uygulandığında öksürmesi de hastalığın diğer belirtileri arasında yer alır.

Letarji, iştah kaybı, ateş ya da nefes almada güçlük görüldüyse vakit kaybetmeden veteriner hekiminiz ile iletişime geçmeniz gerekir. Bunlar barınak hastalığının ciddi belirtileridir ve köpeğin tıbbi yardım almasının sağlanması tavsiye edilir.

Çoğu durumda köpeğin gösterdiği klinik belirtiler üzerinden, hastalık geçmişine ve uygulanan tedaviye verdiği yanıta bakılarak kennel cough tanısı konulabilir. Altta yatan bakteri ya da virüse tanı konulması genellikle gerekli olmasa da zatürreden şüphelenilen, destekleyici bakıma yanıt vermeyen ve sistemik hastalık belirtileri olan köpeklerde teşhis testi önerilebilir. Ayrıca birden fazla köpekte salgın meydana gelmişse ya da köpek gribi gibi diğer solunum yolu enfeksiyonlarını elemek için de test gerekebilir. Kan tahlili, göğüs röntgeni ve PCR testinden yararlanılabilir.

Köpeklerde Barınak Hastalığının Tedavisi ve Önlenmesi
Hafif kennel cough vakalarında yalnızca dinlenme, beslenme ve sıvı alımına odaklanan destekleyici bakım uygulanması yeterli olabilir. Bununla birlikte, veteriner hekiminiz köpeğinizin öksürüğünün sıklığını azaltmaya yardımcı olması için ilaç verebilir. Köpekler hafif kennel cough vakalarını 1 - 2 hafta içinde atlatabilir. Hatta bazı köpekler herhangi bir tedaviye gerek kalmadan iyileşebilir. Daha şiddetli vakalar köpeğinizin çok hasta olmasına neden olabileceği için hastaneye yatış, intravenöz sıvılar, antibiyotikler ve oksijen tedavisi içeren daha karmaşık bir tedavi sürecini gerektirebilir.

Hafif vakalarda köpeğinizin iyileşme sürecini desteklemek için evde birtakım uygulamalarda bulunabilirsiniz. Ancak köpeğinizin öksürüğü şiddetlenir ya da hastalık iyiye gitmezse veteriner hekiminize başvurmanız en doğrusu olacaktır. Köpeğinize 1 - 1,5 çay kaşığı balı bir kapta biraz ılık suyla karıştırarak köpeğinizin durumuna göre günde maksimum 3 defaya kadar verebilirsiniz. Ortam nemlendirici cihazlar köpeğinizin soluduğu havayı nemlendirerek solunum yollarındaki tahrişin azalmasına katkıda bulunabilir. Köpeğinizin ıslanmamasına dikkat ederek ona banyoda solunumuna yardımcı olacak bir buhar terapisi uygulayabilirsiniz. Köpekler için üretilen bütünsel antioksidanlar ve elbette bol bol dinlenmek de köpeğinize bu süreçte destek olabilir.

Köpeklerde barınak hastalığı riskini minimuma indirmek için Bordetella bronsheptica karşı önleyici aşı yapılabilir. Ayrıca köpeğinizi bakım tesisi gibi çok sayıda köpeğin bir arada kaldığı bir yere bırakacağınız ya da götüreceğiniz zaman diğer köpeklerin aşı durumunu sorabilirsiniz. Aşılaması tamamlanmış köpekler dahi barınak hastalığına yakalanabilse de bu önlemleri almak riski minimuma indirmek için önemlidir. Bunların yanı sıra köpeğin yanında sigara içmemek, yaşadığı ortamın tozdan arındırılmış ve iyi bir şekilde havalandırılmasını sağlamak da köpeğin doğal korunma sistemini desteklemeye yardımcı olacaktır.