Balıklar Hakkında Özet Bilgiler

Balıklar; Omurgalıların suda yaşayan, solungaçlarıyla soluyan ve yüzgeçleriyle yüzen hayvanları içeren sınıfıdır. 30 binen çok türü bulunan balıkların büyük bir bölümü denizlerde yaşar; ırmaklar ve göllerde yaşayan türleri de vardır. Balıklar yapı ve yaşama biçimleri bakımından önemli değişiklikler gösterirler. Sınıflandırılmalarında çeşitli eğitimler etkilidir. Klasik sınıflandırma, tüm balıkları omurgalıların “Pisces” sınıfına sokar. Bu sınıf, dört alt sınıfa ayrılır; köpekbalıklarını ve öteki kıkırdak iskeletli balıkları içeren keski solungaçlılar; tüm başlılar; kemik iskeleti balıkları içeren tükelağızlılar ve akciğerli balıklar. Tükelağızlılar da ikiye ayrılır: Işınsalyüzgeçliler ve saçakyüz-geçliler.

Bunun dışında, değişik çağdaş sınıflandırmalar vardır. Balıklann büyük bir bölümünün derileri biçim ve yapıca değişkenlik gösteren pullarla örtülüdür. Gerçek hareket organı kuyruk yüzgecidir. Göğüs ve karın yüzgeçleri ise genellikle çift sayıda olup, öteki omurgalıların kol ve bacaklarının karşılığıdır, durma ve yön değiştirme hareketlerinde kullanılır Sırt ve arka yüzgeçleri ise dengeyi sağlamaya yardım eder.


Balıkların büyük bir bölümü etçildir.
Bazı türler hem et hem de bitki yerler, çok az bir bölümü de yalnızca su bitkileriyle beslenir. Türlerin büyük bir bölümü dişlidir. Dişlerin tümü biçim bakımından birbirine benzer ve çeneler üzerinde bir ya da daha çok sıralı biçimde dizilmişlerdir. Bazı türlerde ağız tavanında damak dişleri de bulunur. Bazı türlerde ise çenelerde diş yoktur, ancak diş yerine yutak kemiklerinde özel çıkıntılar vardır. Balıkların sindirim sistemi iyi gelişmiş olmakla birlikte bazı türlerde gerçek bir mide yoktur. Tükürük bezleri bulunmaz. Öte yandan karaciğer ve pankreas tam olarak gelişmiştir. Hem hemen tüm balıklarda bulunan ve özel bir kanal aracılığıyla yemek borusuyla birleşen hava keselerinin, sindirim sisteminin bir uzantısı olduğu düşünülür. Hava keseleri, içlerindeki gaz karışımını artırıp azaltarak balığın ağırlığının azalıp çoğalmasını sağlamaya yarar.

Balıklar gırtlaklarının her iki yanında bulunan solungaçları aracılığıyla sudaki oksijeni solurlar. Su, ağızdan alınır ve solungaçlardan geçerken oksijen tutularak karbondioksit atılır. Akciğerli balıklarda ise iki solunum sistemi vardır. Bunlardan biri havadan oksijen alabilir. Balıkların kalbi, solungaçların yakınındadır ve genellikle bir karıncık, bir kulakçık, bir ana atardamar ve bir ana toplardamardan oluşur. Bu oluşumlar, kan akımının arkada öne doğru tek yönlü akmasını sağlayacak biçimde bazı kapaklarla birbirlerinden ayrılmışlardır. Kalpte yalnızca kirli kan bulunur.


Bir Balığın İçi ve Dışı

Balıklar soğukkanlı hayvanlardır ya da çevrelerindeki ısıyı taşırlar. Bununla birlikte ısı değişimlerine karşı oldukça duyarlıdırlar. Ilıman iklimlerde yaşayan bazı türler kışın büyümelerini durdurur ve dinleme dönemine girerler, bazıları ise gerçek kış uykusuna yatarlar. Balık beyni gelişmiştir. Koklama, tat alma ve dokunma organları birbirleriyle bağlantılıdır ve az da olsa kaynaşma gösterir. Dış ve ortakulak yoktur ve içkulak temel olarak denge organı ödevi gören bir labiretten oluşur.

İşitme duyusu zayıftır.
Bununla birlikte, su içinde titreşim oldukça belirgin olduğundan, ses yanlarda bulunan ve kulakla ilişkili organlarca algılanır. Görme yalnızca gündüzle kısıtlı olmamasına karşın türlerin büyük bir bölümünde iki göz birbiriyle ilişkili değildir. Oldukça derinlerde ya da mağaralarda yaşayan bazı türlerde gözler küçülmüş ve hatta bazısında birbirleriyle kaynaşmıştır. Bazı özel dip balıklarında, ışık saçan organizmalardan gelen zayıf ışığısaptayacak biçimde gelişmiş bir görme duyusu vardır. Balıkların büyük bir bölümünde iki ayrı cins (erkek ve dişi) vardır. Erdişi türler de olmakla birlikte düzenli ve kalıcı bir erdişilik ender görülür.



Bazen yılanbalığı ve alabalıklarda olduğu gibi cinslik nitelikleri geç gelişebilir ya da erkek ve dişi etkinlikleri mevsimlere göre birbirini izler. Yumurtalayan türlerde yumurtanın döllenmesi vücudun içinde ya da dışında olabilir. Yavrular, büyüklük ve renk dışında erginlerden çok az değişiklik gösterir. Bazı türlerde ise genç hayvanlar oldukça değişiktir ve erişkin biçimlerine başkalaşımla geçerler.

Bazı türlerde ise iki cinsiyetlilik görülür; bu durum geçici olup yalnızca üreme dönemlerinde görülebildiği gibi kalıcı da olabilir. Erkek balıklar, genellikle dişilerden daha küçüktürler ve daha uzun yüzgeçleri olup, değişik ve daha göz alıcı renkler gibi yapısal değişiklikler gösterirler. Bazı türlerde ise erkek oldukça küçüktür ve dişinin vücuduna yapışarak asalak yaşar.