Geciktirici Koşul ve Sonuçları | Borçlar Hukuku

Madde 170- Bir sözleşmenin hüküm ifade etmesi, gerçekleşip gerçekleşmeyeceği bilinmeyen bir olguya bırakılmışsa, sözleşme geciktirici koşula bağlanmış olur. Aksi kararlaştırılmamışsa, geciktirici koşula bağlı sözleşme, ancak koşulun gerçekleştiği andan başlayarak hüküm ifade eder.

• Geciktirici koşula bağlı sözleşme, koşulun gerçekleşmesinden önce tarafları bağlar.
• Taraflar koşulun gerçekleşmesinden öncede tek taraflı irade ile sözleşmeden vazgeçemezler. Ancak sözleşme koşulun gerçekleşmesi halinde kendine bağlanan sonuçları doğurur.
• Geciktirici koşulun gerçekleşmesi halinde kendine bağlanan sonuçları doğurur.
• Geciktirici koşula bağlı alacağın, kefaletle,menkul veya gayrimenkul rehni ile garanti edilmesi mümkündür.

• Koşul gerçekleşinceye kadar, borçlu borcun gereği gibi ifasını engelleyecek her türlü işlemden kaçınmakla yükümlüdür. Malı zarardan korumak, başkasına devretmemekle yükümlüdür.
• Geciktirici koşula bağlı işlem borçlandırıcı bir işlemse, ancak şart gerçekleşirse tazminat isteme hakkı doğar.
• Geciktirici koşula bağlı tasarrufi işlemlerde koşulun gerçekleşmesinden önce yapılan her tasarruf, koşulun sonuçlarına zarar verdiği oranda geçersiz olur.
• Koşula bağlı hakkı tehlikeye düşürülen alacaklı, alacağı kesin olan alacaklıların haklarını korumak için yetkili oldukları önlemleri alabilir.

Madde 171- Koşul gerçekleşinceye kadar borçlu, borcun gereği gibi ifasını engelleyecek her türlü davranıştan kaçınmakla yükümlüdür. Koşula bağlı hakkı tehlikeye düşürülen alacaklı, alacağı koşula bağlı olmayan alacaklıların haklarını korumak üzere başvurabilecekleri önlemleri alabilir. Koşulun gerçekleşmesinden önce yapılan tasarruflar, koşulun hükümlerini zedelediği oranda geçersiz olur.

• Tarafların koşul olarak öngördükleri olayın gerçekleşmesi ile birlikte, koşula bağlı işlem hukuki sonuçlarını kendiliğinden doğurmaya başlar.
• Aksi kararlaştırılmamışsa, hukuki sonuçlar koşulun gerçekleştiği andan itibaren meydana gelir, geriye yürümez.
• Koşula bağlı olarak borçlanılan şey, şartın askıda bulunduğu dönemde alacaklıya teslim edilmişse, alacaklı şartın gerçekleşmesi halinde, oradaki zamanda o şeyden elde ettiği yararların da sahibi olur. Şart gerçekleşmezse alacaklı elde ettiklerini geri vermekle yükümlüdür.
• Taraflardan biri koşulun gerçekleşmesine iyiniyet kurallarına aykırı olarak engel olursa, şart gerçekleşmiş sayılır.
• Şartın gerçekleşmesi süreye bağlanmışsa, işlemin hukuki sonuçlarını doğurması, olayın belirlenen süre içinde meydana gelmesine bağlıdır. Aksi takdirde şarta bağlı işlem ortadan kalkar, taraflar bağlamaz.
• Koşul tarafların bizzat yapması gerekmeyen bir eylem ise, tarafın ölümü halinde mirasçılara geçer.

Madde 172- Borcun konusunu oluşturan şey, koşulun gerçekleşmesinden önce kendisine verilen alacaklı, koşul gerçekleşirse, koşulun gerçekleşmesine kadar elde ettiği yararların sahibi olur.
Koşul gerçekleşmezse alacaklı, elde ettiği yararları geri vermekle yükümlüdür.

Madde 174- Koşul, taraflardan birinin bizzat yerine getirmesi gerekli bir davranış değilse, o tarafın ölümü hâlinde mirasçısı onun yerine geçebilir.

Madde 175- Taraflardan biri, koşulun gerçekleşmesine dürüstlük kurallarına aykırı olarak engel olursa, koşul gerçekleşmiş sayılır. Taraflardan biri, koşulun gerçekleşmesini dürüstlük kurallarına aykırı biçimde sağlarsa, koşul gerçekleşmemiş sayılır.