
Borçlu borcunu ifa etmek istediği halde alacaklıya ilişkin sebeplerden dolayı borcun ifasının gerçekleşmemesidir. Alacaklının temerrüdü, alacaklının haklı bir neden olmaksızın edimi kabul etmemesidir. Temerrüt, borcun ifasına alacaklının da katılmasının gerekli olduğu durumlarda ortaya çıkabilir. Borcun ifası alacaklının ifaya katılmasına bağlı değilse, alacaklının temerrüdünden söz edilemez. İstisnai durumlar ayrı tutulmalıdır.
Temerrüt Şartları
Edim gerektiği gibi sunulmuş olmalıdır
- Alacaklının mütemerrit olabilmesinin ilk şartı, edimin gerektiği şekilde alacaklıya sunulmuş olmasıdır.Edimin miktar,nitelik,sayı ve zaman yönünden kararlaştırılan şekle uygun olmasıdır. Alacağın muaccel olması gerekmez,ifa edilebilir olması yeterlidir.(Borca Uygunluk) İfa fiilen ve gerçekten önerilmelidir. Borçlu ifa için üstüne düşen her şeyi yapmış olmalıdır.Sadece alacaklının kabulüne bağlı olmalıdır.(Fiili ve Gerçek Önerme)
- Bazı durumlarda sözle önerme, ifaya katılmaktan kaçınan alacaklının mütermerrit olması için yeterlidir.
- Sözle önermenin alacaklıyı mütemerrit kılmaya yeterli olduğu en önemli durum, borcun ifası için daha önce alacaklının yapması gereken işlemleri yapmış olmasıdır. Borçlu alacaklıyı kendi üzerine düşeni yapması için çağrıda bulunur. Alacaklı bu çağrıya uymazsa mütemerrit olur. Sözleşmede tarih belirli ise alacaklı ifa hazırlıklarını yerine getirmemişse yine mütemerrit olur.
- Alacaklı sözleşme ile bağlı olmadığını ifade etmişse veya ifayı kabl etmeyeceğini beyan etmişse borçlunun ifayı önermesinin bir anlamı olmayacaktır. Sözle ifanın önerilmesi ile alacaklı doğrudan mütemerrit olur.
- Alacaklının mütemerrit sayılabilmesinin ikinci koşulu haklı bir neden olmadan ifayı reddetmiş olmasıdır. Alacaklının mütemerrit olması için ifa önerisini reddetmede kusurlu olması gerekmez. İfa önerisini reddeden alacaklı objektif haklı nedene dayanmıyorsa ret haksızdır ve alacaklı mütemerrit olacaktır.
- Borçlu alacaklıya vadesinden önce ifayı sunduğu durumda da, alacaklı ifayı reddetse de temerrüde düşmez. İfa önerisi gerektiği gibi yapılmamışsa alacaklı reddetse bile temerrüde düşmez.
- Alacaklının temerrüde düşmesi borcu sona erdirmez. Mütemerrit alacaklı sonradan ifayı kabul ederse temerrüt ortadan kalkar.
- Alacaklının temerrüdünün en önemli sonucu ise temerrüt alacaklıya karşı borçlu tevdi veya sözleşmenin feshi yoluyla borcundan kurtulabilir.