Zeze 
Para Borçlarında Temerrüdün Sonuçları | Borçlar Hukuku
Geçmiş Günler Faizi
- Borcun konusu bir miktar paranın ödenmesi ise paranın ödenmesinde temerrüde düşen borçlu geçmiş günler için faiz ödemekle yükümlüdür.
- Ticari olmayan işlerde bir miktar paranın ödenmesinde temerrüde düşen borçlu sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça geçmiş günler için yıllık %12 oranında faiz öder.(Borçlar kanununda bu oran %9 a indirilmiştir.)
- Ticari işlerde, TCMB önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranı, %9’dan fazla ise sözleşme olmasa bile temerrüt faizi bu oran üzerinden istenebilir.
- Temerrüd faizinin miktarı yasalarda öngörülenden daha düşük veya yüksek olarak sözleşmede kararlaştırılabilir.
- Faiz miktarı sözleşmede kararlaştırılmadığı durumlarda ,akdi faiz miktarı kanunda temerrüt faizi için öngörülen miktarın üstünde ise, temerrüt faizi akdi faizden az olamaz.
- Yabancı para borcunun ödenmesinde mütemerrit olan borçlu, sözleşmede daha yüksek akdi veya gecikme faizi kararlaştırılmadığı takdirde geçmiş günler için, devlet bankalarının o yabancı para birimi ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranına göre ödemekle yükümlüdür.
- Borçlu mütemerrit duruma düşmede kusurlu olmadığını ispat ederek temerrüt faizinden kurtulamaz. Dolayısıyla temerrüt faizi ödemesi alacaklının zararına bağlı değildir.
- Geçmiş günler faizi kural olarak borçlunun mütemerrit olduğu tarihi izleyen günden itibaren işlemeye başlar, borcun ifa edildiği güne kadar devam eder.İstisnai olarak anapara faizlerinin veya birikmiş gelirlerin veya bağışladığı bir miktar paranın ödenmesinde mütemerrit olan borçlu, bunlar için geçmiş günler faizini icraya veya mahkemeye başvurma tarihinden itibaren ödemekle yükümlüdür. Aksini öngören anlaşmalar hakime indirim yetkisini veren ceza koşuluna ilişkin kurallara göre değerlendirilir.Geçmiş günler faizinin ödenmesinde temerrüt nedeniyle faiz istenemez.
- Alacaklı, işlemiş faizlere ilişkin talep hakkını saklı tutmaksızın asıl borcun ödenmesini kabul etmişse, geçmiş günler faizine ilişkin talep sona erer.
- MADDE 120- Uygulanacak yıllık temerrüt faizi oranı, sözleşmede kararlaştırılmamışsa, faiz borcunun doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre belirlenir. Sözleşme ile kararlaştırılacak yıllık temerrüt faizi oranı, birinci fıkra uyarınca belirlenen yıllık faiz oranının yüzde yüz fazlasını aşamaz. Akdi faiz oranı kararlaştırılmakla birlikte sözleşmede temerrüt faizi kararlaştırılmamışsa ve yıllık akdi faiz oranı da birinci fıkrada belirtilen faiz oranından fazla ise, temerrüt faizi oranı hakkında akdi faiz oranı geçerli olur.
- MADDE 121- Faiz veya irat borcunu ya da bağışladığı bir miktar parayı ödemekte temerrüde düşen borçlu, icra takibine girişildiği veya dava açıldığı günden başlayarak, temerrüt faizi ödemekle yükümlüdür. Buna aykırı olarak yapılan anlaşmalar, ceza koşulu hükümlerine tabi olur. Temerrüt faizine, ayrıca temerrüt faizi yürütülemez.
- Para borcunun ödenmesinde borçlunun temerrüdü nedeniyle alacaklının uğradığı müspet zarar geçmiş günler faizinden fazla ise, borçlunun temerrüdü nedeniyle alacaklının uğradığı müspet zarar geçmiş günler faizinden fazla ise, borçlu temerrüde düşmede kendisine hiç bir kusurun yüklenemeyeceğini kanıtlamadıkça bu fazla zararı da tazminle yükümlüdür.
- Munzam zarara ilişkin madde 122 hükmü borcun kaynağı ne olursa olsun bütün para borçlarında uygulanır.
- Geçmiş günler faizini aşan zararın ödenmesi gecikme tazminatına ilişkin kurallara tabidir.
- Alacaklı fazla zarara uğradığını ispat ile yükümlüdür.
- Borçlu kusur olmaksızın mütemerrit olduğunu kanıtlayabilirse fazla zarardan sorumlu değildir. Aksi kanıtlanana kadar kusurlu sayılır.
- MADDE 122- Alacaklı, temerrüt faizini aşan bir zarara uğramış olursa, borçlu kendisinin hiçbir kusuru bulunmadığını ispat etmedikçe, bu zararı da gidermekle yükümlüdür. Temerrüt faizini aşan zarar miktarı görülmekte olan davada belirlenebiliyorsa, davacının istemi üzerine hakim, esas hakkında karar verirken bu zararın miktarına da hükmeder.
Ağaç şeklinde
