Matkabın İcadı | Kim Buldu?

Tarih öncesi insanların M.Ö. 35.000 yılında, ilkel bir delici (matkap) - belki de modifiye edilmiş bir mızrak - kullanarak ağaç oyduğu ve hayvanların derilerini yüzdüğüne inanılır. Çok daha sonraları ise Antik Mısır'daki ağaç oymacıları bu tekniği iyileştirerek bir yay biçimindeki delicileri kullanmaya başladılar. Bir ateş okundan esinlenilerek oluşturulan bu yayın çevresine bağlı bir ip, yay gibi gergin tutuluyordu. Matkap dikey olarak tutulduktan sonra onu kullanan kişi, yayı ileri geri oynatarak, her bir dönüşte deliciyi aşağı doğru bastırıyordu. Yine aynı teknik kullanılarak M.Ö. 9.000li yıllarda diş üzerinde delik açıldığı da bilinmektedir. Romalılar yay biçimindeki bu delicileri, kollu bir burgu ile değiştirdiler ancak bu burgunun kullanımı sırasında her bir turda delme işlemi duruyordu. Sürekli olarak delme işleminin gerçekleşmesi için insan oğlu, Orta Çağ'daki marangozların geliştirdiği el matkaplarının kullanılmaya başlamasını beklemek zorunda kaldılar.

Delici (ya da matkap) kelimesi, hem delme işlemi için gerekli olan sürekli olarak dönen bir mekanizmayı sağlayan makine için, hem de o makine üzerinde olan ve delici görevini üstlenen parça için kullanılabilir. Geçen zaman içerisinde farklı ihtiyaçlara cevap verecek farklı matkaplar geliştirildi.

Bir ahşap ya da tuğla üzerine herhangi bir matkap küçük bir delik açabilecek kapasitededir. Ancak duvarcılıkta kullanılan yapılar ya da bir metal üzerine bir boru gibi delik açabilmek için daha güçlü makineler gereklidir. Modern matkaplar üzerinde bulunan kilitleme tertibatı sayesinde delici parçaların matkapa tutturulması sağlanmaktadır. Bazı matkaplarda bulunan kilitleme tertibatı, takılan delici aparatın çıkarılıp yerine daha farklı boyutlarda ve sertlikte delici aparatların takılmasını sağlar. Matkap ucu adı verilen bu parçalar zımparalama, cilalama, telli fırça ile fırçalama, bileği taşı kullanma ve dairesel testereleme için de kullanılabilir.

Delicinin ucu konik bir yapıya ve kesici uçlara sahiptir. Boru gibi olan kısmı, ya da gövdesi ise günümüzde sertleştirilmiş, yüksek karbon yapıdaki bir çelikten yapılır. Deliciyi çevreleyen kesicilerin açısı, delicinin her bir dönüşte ne kadar geniş bir parçanın kesilmesi gerektiğini belirler. Delici üzerinde bulunan sarmal yapıdaki çentikler ise bir matkapın kesim ve artık temizleme özelliklerini belirler.