Yangın Tüpünün İcadı | Kim Buldu?

Kaptan George Manby (1765-1854) belki de en çok Manby Havanı ile tanınıyor. Manby'nin bu aygıtı, kıyı şeridinde karaya oturan gemilerde mahsur kalan insanları kurtarmayı hedefliyordu. Ancak o aynı zamanda yine binlerce insanın hayatını kurtaran günümüz yangın söndürme cihazlarının atası sayılan bir cihazın da mucidi.
forumlar, genel forum sitesi forumadasi.com
Manby'nin icadından önce de piyasada farklı türlerde yangın söndürücüleri bulunuyordu ve ilk yangın tüpü tasarımının hangisi olduğuna dair günümüzde hala bazı tartışmalar bulunmaktadır. Kayıtlara geçmiş ilk yangın tüpü tasarımlarından birisi 1723 yılında Ambrose Godfrey tarafından tasarlanmış ve kullanılmıştır. Ama Godfrey'in cihazı bünyesinde, içerisinde yangın söndürmeye yarayan bir sıvının yer aldığı bir kap ve bir dizi fünyenin bağlı olduğu bir barut kutusu yer alıyordu. Fünyelerin yakılması barutun patlamasına ve bunun sonucunda da yangın söndürücü sıvının etrafa saçılmasına yol açıyordu. Her ne kadar bu cihaz yaygın olarak kullanılmış olmasa da, 1729 yılında Londra'daki bir yangının söndürülmesinde kullanıldığı bilinmektedir.

Kaptan Manby'nin 1818 yılındaki icadı daha etkindi. Edinburgh'da bir evde çıkan bir yangında, itfaiyecilerin üst katlardaki yangına müdahale etmekte zorlandıklarını gördükten sonra Manby'nin taşınabilir bir yangın tüpü icat etmesine ilham kaynağı olduğu bilinmektedir. Bakır bir fıçı tasarlayan Manby, bu fıçının içerisine 13 ila 18 litre arasında potasyum karbonat ve geri kalan kısmı ise sıkıştırılmış hava ile doldurmuştur. Tüpün üzerinde bulnan vana açıldığında havanın hızla dışarı çıkmasını sağlamış ve bu sayede de potasyum karbonatın geniş bir çevreye yayılmasını sağlamıştır. Bu sistem aynı zamanda su ile birlikte de kullanılabilmekte olup, kolay taşınabilirliği sebebiyle daha önce uzaktan erişilmesi zor olan mekanlara itfaiyeciler yardımıyla erişilmesini mümkün kılmıştır.

Manby'nin buluşu kısa bir süre sonra daha verimli bir model ile değiştirildi ancak onun, sıkıştırılmış hava yardımıyla sıvının geniş bir alana yaydırılması tekniği tüm bu yeni modellerin temelini oluşturdu. Günümüz yangın söndürme tüpleri, sıkıştırılmış hava yerine karbon dioksit kullanmaktadır.