Taha suresi 14, ankebut 45. Ayetlerde geçen salat'in özünü, doğru anlayamadik.

Kur’an’ı tercüme edenlerin genel çoğunluğu, ayetlerde geçen her SALAT kelimesini, geleneksel İslam’ın öğretisi Farsça olan NAMAZ diye tercüme ediyorlar. Bu hatamız bizlerin onlarca ayeti gereği gibi anlamamızı engelliyor. SALAT kelimesi Kur’an’da KIYAM, RÜKÛ VE SECDE ile yaptığımız Farsça namaz anlamına geldiği gibi, birçok ayetinde yalnız ALLAH’A DUA ETMEK ve Müslümanların kendi arasında birbirine DESTEK OLMASI, YARDIMLAŞMASI anlamına da geliyor. Eğer ayetlerde geçen salat kelimesinin, bu üç anlamını göz ardı edip, yalnız NAMAZ anlamını verirsek, ALLAH’IN BU KONUDAKİ UYARILARININ ÖZÜNÜ, BİZLERDEN BU KONUDA NE İSTEDİĞİNİ, DOĞRU ANLAYAMAYIZ.

Allah Bakara suresi 153. ayetinde bakın salat konusunda ne diyor. "EY İMAN EDENLER! SABIR VE SALÂT İLE ALLAH'TAN YARDIM İSTEYİN. ÇÜNKÜ ALLAH SABREDENLERLE BERABERDİR." Bu ayet ne yazık ki tercüme edilirken yalnız namaz ile Allah'tan yardım dileyin şeklinde yazılıyor. Halbuki bu ayette Allah salat kelimesini özellkle kullanarak, namazın yanında yalnız bana kulluk edin diyor. Çünkü bizler namazımızda Allah'a dua ediyor ondan yardım diliyoruz. Allah salat ile birbirinize destek olun ve bana verdiğiniz sözü tutarak, yalnız benden yardım isteyin diyor. Bizler bu gerçeğin farkında olmadan, bolca namaz kılan ama Allah'a verdiğimiz sözleri tutmayan, yardımı şefaati yalnız Allah'tan dilemeyen, birbimize destek olacağımıza, köstek olan toplumlar olduk. Bu konuda bir örnek verelim.

Taha 14: “ŞÜPHE YOK Kİ BEN ALLAH’IM. BENDEN BAŞKA HİÇBİR İLÂH YOKTUR. O HÂLDE BANA İBADET ET VE BENİ ANMAK İÇİN NAMAZ KIL.” (Diyanet meali)

Ayette geçen SALAT kelimesine, yalnız NAMAZ anlamını verdiğimizde, ayetin anlamını kısıtlamış, daraltmış olduğumuz gibi, anlatılmak isteneni de aslında anlamamış oluruz. Bakın Allah ne diyor ayetinde, Kur'an bütünlüğünde anlamaya çalışalım. Şüphesiz yalnız ben sizlerin Allah’ınız, İlahınızım diyor. Onun içinde kendinize Veliler, efendiler edinmeyin, güvenilecek Veliniz yalnız benim diyor. Daha da önemlisi, BİRBİRİNİZE DESTEK OLUN VE YALNIZ BANA KULLUK EDİN, YALNIZ BANA DUA EDİN, BENDEN YARDIM, ŞEFAAT DİLEYİN. BENİM VAHYİMİN, TEBLİĞİ İÇİN HEP BİRLİKTE SALAT EDİN DİYOR. Eğer ayette geçen salat kelimesini bir bütün olarak doğru anlamaz ve hayatımıza geçirmezsek, namazı bolca kılan, ama Allah’ın vahyinden zikrinden/AYETLERİNDEN HABERSİZ, RİVAYETLERİ DİN EDİNEN, kendi çıkarlarına İslam’ı gösteriş için yaşayan, MAUN suresinde ki O salat edeneler gibi oluruz. Bakın aynı ayeti bu dikkati göstererek, nasıl tercüme etmişler.

Taha 14: “BEN ALLAH'IM. BENDEN BAŞKA İLAH YOKTUR. ÖYLEYSE YALNIZCA BANA KULLUK ET VE ÖĞÜDÜM İÇİN SALÂTI İKAME ET.” (Erhan Aktaş Meali)

Eğer ayette geçen SALAT kelimesinin, Kur’an’da geçen tüm anlamlarını bilirsek, ayeti bu şekliyle çok daha doğru anlarız. Tekrar edelim ayeti. Allah benden başka İlah yoktur, onun için kendine veliler, şeyhler, gavslar edinmeden, yalnız bana kulluk edin, yalnız benden yardım dileyip, yalnız bana dua edin. Sizlere verdiğim görevi tam ve eksiksiz SALATI ikame ederek, yerine getir ve aranızda bölünmeden tek bir yumruk olarak birbirinize destek olun diye uyarıyor Rabbimiz. TEKRAR SÖYLEMEK İSTERİM, SALATIN ÖZÜNÜ HAYATIMIZA TAM GEÇİRMEDİĞİMİZ SÜRECE, YALNIZ NAMAZ KILARAK, ALLAH’IN İSTEDİĞİ SEVGİLİ KULU ASLA OLAMAYIZ VE ALLAH’IN İSTEDİĞİ ADALETLİ DÜZENİDE KURAMAYIZ. Salatın tüm şartlarını mutlaka, yerine getirmeliyiz. Namaz, elbette bizlerin kulluk görevimizi yapmamız için, Allah'ın istediği şartlardan bir tanesidir. Onun yanında yapmamız gerekenleri unutup, İŞİ YALNIZ NAMAZA İNDİRGERSEK, YAŞADIĞIMIZ TOPLUMDA OLDUĞU GİBİ, barış ve adaletten uzak, cemaat ve tarikatlara bölünmüş, Allah’tan başka veliler, şefaatçiler edinen, birbirimize düşman, bölünmüş Müslüman toplumları oluruz. Ayetlerde geçen SALAT kelimesine yine namaz diye tercüme ettikleri ve ayetin anlamını daralttıkları, başka bir örnek vermek istiyorum.

Ankebut 45: (EY MUHAMMED!) KİTAPTAN SANA VAHYOLUNANI OKU, NAMAZI DA DOSDOĞRU KIL. ÇÜNKÜ NAMAZ, İNSANI HAYÂSIZLIKTAN VE KÖTÜLÜKTEN ALIKOR. ALLAH’I ANMAK (OLAN NAMAZ) ELBETTE EN BÜYÜK İBADETTİR. ALLAH, YAPTIKLARINIZI BİLİYOR (Diyanet meali)

Bizler Allah’ın ayetlerini bolca okuyoruz ama nasıl okuyoruz? Anlamını dahi bilmeden Arapçasından. Peki, Allah böylemi okuyun diyor? Anlamını bilmeden kıldığımız namazda, Allah’a YALNIZ SANA KULLUK EDERİZ, YALNIZ SENDEN YARDIM DİLERİZ diye söz veriyoruz, namaz bitiyor Allah’ın Resulüne ŞEFAAAT YARESULALLAH diyebiliyoruz. Allah bizlerden böyle namaz istemiyor. Hatırlatırım Rabbimiz Kur’an’ı Arapça indirmesinin nedenini açıklarken, Arap bir topluma anladıkları dilden özellikle gönderdik ki, hiç kimseye muhtaç olmadan mesajlarımı tebliğ alsınlar, hayatlarına geçirsinler ve mahşer günü bahane bulmasınlar diye, kendi dilleriyle gönderdik diyor. Demek ki bizlerde Kur’an’ı anladığımız dilden mutlaka okuyacağız ki, AYETLER ÜZERİNDE DÜŞÜNÜP, ANLAYIP HAYATIMIZA GEÇİREBİLELİM. BİZLERİ HİÇ KİMSE ALLAH İLE ALDATMASIN. Allah Resulüne onun için sana vah yettiğimi, ÖNCE OKU TEBLİĞ AL VE DAHA SONRA HAYATINA GEÇİR DİYOR. Hatırlatırım Allah'ın Resulü ümmiydi, yani hiç bir Kitap Ehline tabi değildi. Hatta onların ibadetlerinede katılmıyordu. Onun için bu ayette Resulüne vahyimi oku ve direk namaz kıl demesi de mümkün değildir. Bu ayette geçen namazı dosdoğrru kıl değil, vahyimi oku ve SALATI gereği gibi yerine getir anlamında söylenmiştir.

Ayette SALATI İKAME ET YANİ TAM VE EKSİKSİZ HAYATINA GEÇİR DİYOR. Eğer bu ayetteki salatı, yalnız NAMAZ KIL diye anlarsak, çok şeyi eksik anlamış oluruz. Bakın SALATIN önemini anlatırken Allah, öneminden nasıl bahsediyor. ÇÜNKÜ SALAT İNSANI HAYÂSIZLIKTAN, KÖTÜLÜKLERDEN ALIKOYAR DİYOR. Gerçekten salat insanı dosdoğru yapar. Çünkü salatı hayatına geçiren, yalnız Allah'a kulluk eder, yalnız ondan yardım dilerek batıl ve hurafeden uzak Allah'ın ipine sarılır ve her şeyi Allah için yapar. Günümüzde bolca namaz kıldıkları halde, hayâdan uzak neler yaptıklarını, nasıl kötü suçlar işlediklerinin örneklerini görüyoruz. Dini anlattığını zanneden öyle kişilerin zina yaparken basıldığını, boy boy fotoğraflarını, basında görmüşsünüzdür. Sizce gerçek iman eden bir Müslüman ZİNA yapar mı? Buradan da anlıyoruz ki namazın yanında, Allah’ın biz kullarından istediği, çok önemli konular da varmış. NAMAZ ALLAH İLE KULU ARASINDA BİR SOHBETTİR, SÖZLEŞMEDİR. ONUN İÇİN NAMAZDA ALLAH'IN HUZURUNDA, ALLAH'A NE DEDİĞİMİZİ BİLEREK KONUŞMALIYIZ. ANLAMINI BİLMEDEN OKUDUĞUMUZ AYETLE BİLİNÇLENEMEDİĞİMİZ İÇİN, NAMAZIN AMACINI YERİNE GETİRMEMİŞ OLURUZ. EĞER BİZLER NAMAZIMIZDA ALLAH’A VERDİĞİMİZ SÖZÜ TUTMUYORSAK, HAYATIMIZA GEÇİRMİYORSAK, O NAMAZ GÖSTERİŞE DÖNÜŞMÜŞ HATTA ALLAH’I VE ÇEVRESİNDEKİ TOPLUMU ALDATMAK AMACIYLA KULLANILIR OLMUŞ DEMEKTİR. Bakın aynı ayeti, bir başka yazar nasıl çevirmiş.

Ankebut 45: KİTAP'TAN SANA VAHYOLUNAN ŞEYİ OKU. SALATI İKAME ET. SALAT, FAHŞADAN VE MÜNKERDEN ALIKOYAR. KESİNLİKLE ALLAH'IN ZİKRİ DAHA BÜYÜKTÜR. ALLAH, YAPTIĞINIZ ŞEYLERİ BİLİR. (Erhan Aktaş)

Ayeti tekrar bu şekliyle anlamaya çalışalım. Allah bu ayetinde Resulünü uyarıyor ve diyor ki, sana indirdiğim Kur’an’ı oku ve hayatına geçir. İsra suresi 79. Ayetinde Allah Resulüne has bir emir veriyor ve ne diyordu hatırlayalım. Gecenin bir vaktinde de, sana has bir emrim olarak kalk diyor. Bunu yaparsan Allah seni umduğun makama getirecektir diye de bildiriyor. Peki, kalkıp ne yapacak? Bunu düşünme gereği bile duymayanlar, ayette geçmeyen ne varsa ayete ilave etmekten ne yazık ki korkmuyorlar ve gecenin bir vaktinde kalk NAMAZ KIL diyebiliyorlar. Hâlbuki ayette SALAT kelimesi bile geçmiyor. Peki, Allah Resulünün gece kalkıp ne yapmasını istiyor olabilir? ZERRE KADAR DÜŞÜNEN BUNU BİLİR. ALLAH’IN RESULÜNE VERDİĞİ GÖREVİ YERİNE GETİRMEK İÇİN, ONUN BİR EĞİTİMİ, DERS ÇALIŞMA VAKTİ BU EMİR. DİNLENMİŞ BİR ŞEKİLDE, SENİ RAHATSIZ ETMEYECEKLERİ O SAATTE KALK VE SANA VAHYETTİĞİM KUR’AN’I OKU YANİ DERSİNİ ÇALIŞ DİYOR RABBİMİZ. Elbette bunun içinde namaz olduğunu söylemek yanlış olmaz. Hatırlayınız bizlerde öğrenciyken, anne babalarımız bizi sabah çok erken karanlıkta kaldırır, dinlenmiş kafamızla imtihanımıza çalışırdık ve ne derdik? O saate okuduğum kafamda çok daha iyi kalıyor. Tabi bizler ayetlere kendi nefsimizde öyle anlamlar veriyor ve birde öyle isimlendiriyoruz, buna teheccüt namazı diyebiliyoruz. Elbette bu saate kalkıp namaz kılabilirsin, ama bizler namazdan önce yapmamız gereken Kur’an’ı anlayarak ve dikkatle üzerinde düşünerek okumalıyız ki, ALLAH’IN VAHYİNİ, MESAJINI İLK ELDEN TEBLİĞ ALALIM, HAYATIMIZA GEÇİRELİM Kİ, O KILDIĞIMIZ NAMAZIN HAYRINI, BEREKETİNİ ALLAH’TAN KARŞILIĞINI GÖREBİLELİM.

Gelelim ayete. Peki, ayette salatı ikame et sözünün detaylarında neler var, onu da Kur’an bütünlüğünde tekrar anlamaya çalışalım. Ayette ALLAH’IN ZİKRİ DAHA BÜYÜKTÜR diyor. Bunu tebliğ alan bizler Allah’ın vahyinin detaylı olmadığını, herkesin anlayamayacağını söylersek, sizce hangisi daha büyük demiş oluruz? ALLAH’IN VAHYİMİ YOKSA ONU AÇIKLAYAN RİVAYETLER Mİ? İnanın yaptığımız yanlışın, zerre kadar farkında değiliz. Salatın bizleri fuhuştan ve münkerden yani kötü şeylerden alı koyacağını söylüyor ayet. Eğer bizler salatın özünü anlayamadıysak ve imanın tüm şartlarını, hükümlerini hayatımıza geçirmediysek, O kıldığımız namaz bizi ne fuhuştan, nede kötü şeylerden asla alı koymaz. Örneklerini toplumdan görüyoruz.

Ayette Allah Resulünü uyarıyor ve Yalnız Allah’a yönel ve sakın Kitap Ehlinin baskılarına uyma, yalnız sana vah yettiğim Kur’an’ı yaşa ve tebliğ et, ALLAH’IN YASALARINA BAĞLI KAL. UNUTMA ALLAH’IN VAHYİNİN YANINA, HİÇBİR BİLGİYİ YA DA KİŞİYİ KOYMA, ONUNLA BİRLİKTE ANMA. ALLAH’IN AYETLERİNDEN BAŞKA HANGİ SÖZE İNANANCAKSIN? HÜKÜM VEREN YALNIZ ALLAH’TIR VE O HÜKMÜNE HİÇ KİMSEYİ ORTAK ETMEZ, ALLAH’IN ZİKRİ KUR’AN’DAN BÜYÜK, HİÇ BİR ŞEY YOKTUR DİYOR. Ne yazık ki bizler Allah’ın zikri Kur’an’dan büyük, hiçbir şey yoktur diye okuduğumuz ve tebliğ aldığımız ayetlere sanki inat, Allah’ın Resulünün rivayet hadisleri olmasaydı, Kur’an anlaşılmaz kapalı kalır NAMAZIMIZI BİLE KILAMAZDIK diyerek, rivayetleri sanı bilgileri Kur’an’ın önüne geçirmekten, KUR’AN’I ADETA EKSİK, DETAYSIZ GÖRMEKTEN KORKMUYORUZ.

Allah Resulünü önce uyarıyor ki, oda toplumu uyarırken Allah’ın vahyinin dışına asla çıkmasın. ALLAH BU KONUDA RESULÜNÜ DEFALARCA UYARDIĞI İÇİN, BİRÇOK AYETİNDE RESULÜME UYUN, ONA UYMAK BANA UYMAK GİBİDİR DİYOR. PEKİ NEDEN, ÇÜNKÜ RESULÜNE VERDİĞİ GÖREV, YETKİ HATTA TEMBİH GEREĞİ, RESULÜNÜN ÜMMETİNİ YALNIZ KUR'AN İLE UYARACAĞINI BİLİYOR. HATTA TAKİP EDİYOR VE GEREKİRSE ONU UYARIYOR. Müslüman olduğunu söyleyen Allah’ın kulları da böylece, ALLAH’IN SALATINI VE KUR'AN'I GEREĞİ GİBİ HAYATINA GEÇİRSİN. Yani yalnız Allah’a kul olsun, yalnız Allah’tan yardım, şefaat dilesin ve iman eden tüm Allah’ın kulları, BİRBİRİNE KENETLENİP TEK YUMRUK OLUP BÖLÜNMESİN, BİRBİRİNE DESTEK OLSUN Kİ, İNKÂRCILARLA MÜCADELE EDEBİLSİNLER. Ne dersiniz bizler SALATIN gereğini anlayıp, hayatımıza geçirebildik mi? Yoksa SALATI YALNIZ NAMAZA indirgeyip, diğerlerini görmezden gelip, gösterişe mi dönüştürdük? Yorumunu sizlere bırakıyorum.

Değerli dostlarım, kardeşlerim lütfen Allah’ın SALAT uyarılarını doğru anlayalım ve parçalı değil bir bütün halinde hayatımıza geçirip, BÖYLECE BÖLÜNMEDEN TEK YUMRUK OLALIM. Eğer bunu başarırsak, bizleri hiçbir toplum yıkamaz, zarar veremez. LÜTFEN BİZLERİ ALLAH İLE ALDATANLARIN TUZAĞINA DÜŞMEYELİM, YALNIZ ALLAH’IN İPİ KUR’AN’A SARILALIM. UNUTMAYALIM MAHŞER GÜNÜ BİZLERİ KURTARACAK, RİVAYETLER SANI BİLGİLER YA DA MEZHEPLERİN BEŞERİ ÖĞRETİSİ DEĞİL, YALNIZ ALLAH’IN VAHYİ KUR’AN OLACAKTIR. Dilerim bu gerçeklerin farkında olan, Allah’ın halis kulları arasında oluruz.

Saygılarımla
Haluk GÜMÜŞTABAK