Kostaki Musurus Paşa (Osmanlı Büyükelçisi)

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Atina Büyükelçiliği sayfasında yer alan bilgiye göre, Osmanlı döneminde Yunanistan'a atanan ilk büyükelçimizdir.

Kendisi de Rum-Ortodoks kökenli olan Musurus Paşa, Osmanlı İmparatorluğunun birliği ve devamlılığı için çalışmış vatansever bir Osmanlı bürokratı olarak bahsedilmektedir.

Yunanistan Büyükelçiliği sırasında, Yunan milliyetçilerinin suikast denemesi ve diplomatik baskının ardından, Birleşik Krallık'a (İngiltere'ye) Büyükelçi olarak atanır. Yaklaşık 40 yıla yakın Londra'da Osmanlı adına görevler icra etmiştir. İrlanda üzerinde çalışması, İrlanda'nın bağımsızlığa giden yoluna ve aynı zamanda Anadolu'nun işgaline karşılık İngiliz Ordusunun adada kalıp, yorulmasına sebebiyet vermiştir.

Osmanlı'nın İrlanda operasyonu

Britanya adasının hemen bitişiğinde bulunan İrlanda adası, tamamen İngilizler tarafından kontrol edilmekteydi. İrlanda'da 1845-1852 yıllarında kıtlık, açlık ve sefalet baş gösterir. Durum hakkında Padişah Abdülmecid'i bilgilendiren Musurus Paşa, 10 bin sterlin ile İrlanda halkının yardımına koşacaktır. Ancak sadece 2 bin sterlin yardımda bulunan Kraliçe Victoria ve bürokratları, bunu hoş karşılamaz ve Osmanlı'dan bu amaçla çıkan gemilerin Birleşik Krallık'a bağlı limanlarda kalmasına izin vermez.

Musurus Paşa ise, yardımların İrlanda halkına ulaşmasını engelleyen İngiliz bürokratları atlatmanın bir yolunu, o zamanlarda gerçekleşen Uluslarası Fuar üzerinden bulur ve İstanbul’dan yola çıkan Osmanlı gemilerini, “Fuardaki Türk Standına emtia taşıyan tüccar gemisi” olarak kaydettirir.

İstanbul’dan hareket eden Feyz-i Bahr (Sürağ-ı Bahri) ve Mir’at-ı Zafer adlı gemiler, içerisinde yiyeceklerin de olduğu ürünleri Southampton Limanı’na getirdiler. Bundan sonrası zaten çocuk oyuncağı olacak ve mallar önce stantta sergilendikten sonra Drogheda kentinde, İrlanda halkına dağıtılacaktır.

Bugün dahi, "Drogheda" kentinin armasında ay-yıldız bulunmaktadır. Kıtlık yüzünden ada nüfusunun yüzde 20-25 azalmasına, 1 milyondan fazla İrlandalı'nın adadan Amerika'ya göç etmesine sebep olmasına rağmen; para, yiyecek ve Osmanlı askerlerini adaya sokmasıyla sonuçlanan bu Osmanlı operasyonu, asıl meyvesini Türk Kurtuluş Savaşında alacaktı.

Türk Kurtuluş Savaşı yaklaşırken, aynı tarihlerde, Ocak 1919'da İrlandalılar, Birleşik Krallık'a karşı bağımsızlık savaşı başlatarak İngiliz Ordusunun adada kalmasına ve yurtdışına asker gönderememesine sebep oldular.

Kostaki Musurus Paşa ve ailesinin mezar odası Arnavutköy Aya Taksiarhis Rum Ortodoks Kilisesi naosunun güneyinde yer almaktadır.

Drogheda takımı arması