ForumAdasi.Com - Endülüs, Bağdat, Horasan Havzalarındaki Önemli Kurumlar ve Alimler

[Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!]

Endülüs, Bağdat, Horasan havzalarındaki önemli kurumlar ve alimler hakkında bilgi verelim. İlme verilen önemden dolayı kurulmasının ilk yıllarından beri İslamiyet, bir kültür ve bilgi akışı içerisinde bulunmuş, bunların yardımıyla bir ‘İslami Medeniyet’ oluşmuştur. Bu medeniyetin bilgi kaynaklarından en önemlileri ise İslam alimleri, bu alimlerin kuduğu kurumlar ve medreselerdir. Bu alim, kurum ve medreseler Endülüs Havzası, Bağdat Havzası ve Horasan Havzası olmak üzere üç havzaya bölünmüş; bilgiyi her yere yaymak için çalışmışlardır.

Endülüs Havzası
Endülüs Havzası’nda iki önemli medrese bulunurdu. Bunlar Kurtuba Medresesi ve Gırnata Medresesi’dir. Endülüs Havzası’nda yaşamış önemli İslam alimlerinden bazıları ise Endülüslü Zehravi, İbn-i Rüşd ve İbn-i Haldun’dur. El Zehravi ya da tam adıyla Ebu’ l Kasım Halef ibn Abbas ez- Zehravi, 10. ve 11. yüzyıllar arasında Endülüs’te yaşamış müslüman bir kimyager, doktor ve cerrahtır. Yaptığı çalışmalar sayesinde “Cerrahinin Atası” ve “Ameliyatın Babası” olarak bilinen El Zehravi, Ortaçağ’ın en büyük cerrahı olarak kabul edilir. İbn- i Rüşd ise, tıptan felsefeye bir sürü konuda çalışmış, 100’e yakın kitap yazarak Avrupa’da çok değer verilen bir bilim insanı haline gelmiş ancak değeri İslam dünyasında yeterince bilinmemiştir. İbn-i Haldun ya da diğer adıyla Ebu Zeyd Abdurrahman bin Muhammed bin Haldun el Hadramî; felsefe, siyaset, sosyoloji, tarih alanlarında çalışmış ve ünlü bir devlet adamı olarak görev yapmıştır.

Bağdat Havzası
Bağdat Havzası’nda bulunan en büyük ve önemli kurumlar ise Beyt-ül Hikme ve Nizamiye Medreseleri olarak değerlendirilebilir. 800’lü yılların başlarında Abbasiler tarafından Bağdat’ta kurulan bir bilim merkezi olan ve içerisinde bir kütüphane ile çeviri merkezi barındıran Beyt-ül Hikme, İslamiyet tarihindeki en büyük ilim merkezlerinden bir olarak değerlendirilmektedir. Nizamiye Medreseleri ise Büyük Selçuklular zamanında kurulmuş olan ve meşhur vezir Nizamülk’ün ismiyle anılan medreselerdir. Bağdat Havzası’nda yetişmiş olan önemli alimlerden bazıları ise El Hârizmî, Kindî, Ferganî, el-Belhî, el-Harrânî, er-Râzî ve Bettâni’dir. Bunlardan El Harizmi gökbilim, coğrafya ve cebir alanlarında çalışmalar yapmış; Kindî felsefeden tıpa, matematikten müziğe bir sürü alanda çalışıp bu alanlarda kitaplar yazmış; el-Belhî coğrafya, tıp, matematik ve psikoloji, el-Harrânî tıp ve matematik, er-Râzî ise tıp, kimya ve felsefe alanlarında çalışmıştır.

Horasan Havzası
Horasan Havzası’ndaki önemli kurumlar Nişabur Medresesi, Belh Medresesi, Semerkant Medresesi, Uluğ Bey Rasathanesi ve Nişabur Bimaristanı olarak bilinir. Bu havzadaki önemli alimler ise filozof, şâir, astronom ve matematikçi Ömer Hayyam, matematik alanında çalışmalar yapmış İsfizâri, Türk tarihinin en önemli yazılı kaynalarından biri olarak bilinen Kutadgu Bilig’i yazan Yusuf Has Hacib, gökbilimci, filozof ve müzisyen Farabi, “Tıpın Babası” olarak da bilinen, astronomi, tıp ve felsefe alanlarında çalışmış İbn-i Sina ve son olarak da İmam Gazali’dir.