ForumAdasi.Com - Abdalan-ı Rum Nedir? Görevleri ve Özellikleri

[Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!]

“Abdal” kelimesi, o dönemde Osmanlı’da “derviş” kelimesiyle aynı anlamda kullanılmaktaydı. Bu şekilde belirtilen insanlar dünyaya karşı önemsemez tutumları ile basit bir yaşam sürerken, aynı zamanda manevi varlıkları ile de insanlığa yararlı olmanın çabasını göstermekteydiler. Abdal veya Baba adını taşıyan dervişler “Horasan Erenleri” diye de anılmaktaydı.

Fetihlerin gerçekleşmesinde sadece silahlar etkili olmamıştır. Askerlerden gitmeden önce fethedilecek yere gidip oradaki insanların gönüllerini kazanmaya uğraşan bu kişilerin de fetihlerde büyük payı vardır. Bu gönüllü bireylere, derviş anlamına gelen “abdâl” veya “Abdalân-ı Rum” diye hitap ediliyordu. Bu dervişlerin çalışmaları Anadolu’da İslamiyet’in yayılmasına da katkı sağladı. Şehir ve kasabalara, orada yaşamak için giden dervişler, oradaki toplumun tüm kesimleri ile yakın temas içersinde olup halk arasında gaza ve cihâd anlayışını yaygınlaştırdılar. Bu olay Osmanlı Devleti’nin siyasi açıdan güç kazanarak siyasi bir güç haline gelmesine önemli katkısı oldu.

Abdalân-ı Rum’un Osmanlı Beyliği içerisindeki diğer bir işlevi de Anadolu ve Balkanların Türkleştirilmesine ve İslamlaştırılmasına katkı sağlamaktı. Bu grubun Anadolu ve Balkanla’ın İslamlaştırılması konusunda oynadıkları rol oldukça büyüktür. Bu dervişler, Anadolu’nun manevi açıdan mimarlarıydı. Yunus Emre, Hacı Bektâş-ı Veli gibi kişilerin yolundan gidiyorlardı. Bursa’nın feth edilmesinde, Buhara’dan gelmiş olan dervişlerin de mühim roller üstlendiği söylenir. Bursa’nın kuşatılmasında susuzluktan perişan olmuş olan askerlere ayran dağıtarak susuzluklarını alan Doydu Baba, askerlerin morallerini yüksek tutmaya çalışan Abdal Murad gibi kişiler buna örnek verilebilir.

Osmanlı Devleti’nin kurulmasında etkili olmuş zümrelerden birisi ve belki de en önemlisi Abdalân-ı Rum teşkilatıdır. Rum Abdalları, farklı yaşam tarzları ve dünyaya alaycı bir şekilde bakan tavırları ile ve İslamiyet’i göçebe yaşam tarzıyla birleştirerek yaşamaları ile dikkat çekerler. Rum Abdalları Osmanlı Devleti’nin kurulması ile beraber Osmanlı Devleti’nin topraklarına gelerek fetih hareketlerine başlamışladır. Osmanlı Sultanları ile yakın ilişkiler kurmayı başarmışlardır. Rum Abdallarının asıl kökeni Ahmed Yesevi’ye kadar gitmektedir. Orta Asya’da göçebe toplulukların arasında İslamiyet’i yayan Hoca Ahmed Yesevi’nin Anadolu’da bulunan temsilcileri Kalenderi, Haydari, Yesevi, Cavlaki, Vefai, Babai gibi adlar ile isimlendirilen Türkmen Babalardır.

Moğolların İstilasından kaçarak Anadolu’ya gelen bu dervişler, 1240 yılında Anadolu Selçukluları’nın idaresine karşı Babailer İsyanı’nı çıkardılar. Bu isyandan sonra Anadolu’nun çeşitli kısımlarında kendi fikirlerini yaydılar. Bu dervişlerden en önemlisi şüphesiz ki Hacı Bektaş Veli’dir. Osmanlı Devleti’nin kurulmasında da etkili olan Rum Abdalları arasında Osman Bey’in kayınpederi Şeyh Edebali’yi, arkadaşı Kumral Abdal’ı, Orhan Gazi’ye devletinin ömrünün uzun olacağı müjdesini vermiş olan Geyikli Baba da sayılabilir. Hacı Bektaş’ın halifesi ve Bektaşiliğin kurucusu konumunda olan Abdal Musa, kendisine has kerametleriyle bilinen Abdal Murad, onun oğlu Abdal Mehmed, Postinpuş Baba, Karaca Ahmed, Doğlu Baba Osmanlı Devleti’nin kurulmasında etkili olmuş Rum Abdallarındandır. Abdal-ı Rum teşkilatı, Ahiler ve Bacıyan-ı rum teşkilatı birlikte Osmanlı Beyliği’nin kurulma sürecinde büyük yarar sağlamıştır. Gaziyan-ı Rum ise ayrı bir teşkilat olarak isimlendirilmiş Alpleri belirtmektedir.