Tarihi Kişiler Osmanlı dönemi öncesi Türk tarihinde tanınmış kişilerin hayatlarının yer aldığı bölüm. |
|
LinkBack | Seçenekler | Görüntüleme stilleri |
24 Kasım 2023, 17:03 | #1 |
Kullanıcıların profil bilgileri ziyaretçilere gizlidir. |
Danişmend Gazi Kimdir? | Danişmendlilerin Kurucusu
Danişmend Gazi Kimdir? | Danişmendlilerin Kurucusu
Danişmend Gazi ya da Danişmend Ahmed Gazi ya da Danişmend Taylu ya da İbt Taylu Danişmend Ahmet Gazi ya da Danişmend İbn-i Ali Taylu et Türkmanî; (ö. 1084) Anadolu'da kurulan ilk Türkmen beyliklerinden biri olan Danişmendliler’in kurucusu kabul edilen bir alim ve savaşçıdır. Kimi kaynaklarda oğlu Gümüştegin Ahmet Gazi beyliğin kurucusu kabul edilir.
Malazgirt Savaşı'ndan sonra Selçuklu hükümdarı Alparslan tarafından Kayseri, Zamantı, Sivas, Develu, Tokat, Niksar ve Amasya havalisini Danişmend Gazî ile arkadaşlarının bu yöreyi fethetme girişimine başlamaları, destansı bir roman olan Dânişmendnâme’de olağanüstü hikayelerle süslenmek suretiyle anlatılmıştır. Kendisinden sonraki Danişmendli beylerinden de zaman zaman "Danişmend Bey" ya da "Emîr Danişmend" şeklinde bahsedilmiştir. Yaşamı Soyu Soyu ve kökeni hakkında Bizans, Ermeni, Arap kaynaklarında değişik rivayetler bulunmaktadır. Melik Dânişmend'in çağdaşı Ermeni tarihçisi Urfalı Mateos, Dânişmend'in Ermeni olduğunu belirtir. 12. yüzyıl tarihçilerinden Nikitas Honiatis de onun Arsakh soyundan olduğunu belirterek "Ermenistan Türkü Dânişmend" tabirini kullanır. Bu tür bilgilere dayanılarak Danışmend'in sonradan İslâm dinini kabul ettiği ve Selçuklular tarafından Sivas'a gönderildiği yorumu yapılmıştır.[4] Ancak epik gelenekte Danişmend'in Merv-Mahanlı, Malatyalı veya İsfahanlı olduğuna dair rivayetler de mevcuttur. Saltanat öğreticiliği İbnü’l-Kemal’in Keşfü’l-Akabe adlı eserine göre Danişmend Ahmed Gazi, İsfahan’dan Anadolu’ya gelen bilge bir kişidir.[1] Çok erken tarihlerde Selçuklu ailesine yakın olma fırsatı bulan ve hanedan üyelerine hocalık yapan Danişmend Ali Taylu; kız alıp vererek Selçuklu hanedanı ile akrabalık kurmuştur; Türkiye Selçuklu Devleti’nin atası sayılan Kutalmış’ın kayınpederidir. Selçuklu komutanlığı Danişmend Gazi, saltanat muallimi ve sultana yol gösteren bilge (dâniş) bir kişi olması yanında, bir Selçuklu komutanı olarak Selçuklu Devleti’ne hizmete vermiştir. 1071 yılında Selçuklu hükümdarı Alparslan’ın Malazgirt Savaşı’nı kazanmasında önemli payı olan komutanlardan biri oldu. Savaştan sonra Alparslan tarafından Sivas, Tokat, Niksar ve Malatya beldelerinin fethedilmesi ve yönetilmesi ile görevlendirildi. Danişmendli Beyliği’nin kurulması Danişmend Ahmed Gâzi 1072’de Amasya’da Danişmendli Beyliği’nin temellerini attıktan sonra 1074’te Sivas’ı ele geçirdi. Sivas şehrinin surlarının bu fetih sırasında yıkılmasına karşılık bu tarihte Sivas’ta kalıcı bir yapılanma sağlanamadı. 1084 yılında ölümüne kadar Danişmendli Beyliği’nin başında kaldı. Niksar taraflarında mücadele ederken öldü ve Niksar'a defnedildi. Türbesi Niksar’daki Danişmend Ahmed Gazi’ye ait türbeye halk arasında “Melikgazi Türbesi” denilir. Bu durum, türbenin “Melik Gazi” unvanına sahip torunu Emir Gazi'ye ait olduğu şeklinde anlaşılmasına sebep olur. Türbeye Melik Gazi denmesi, Danişmendli emîrlerinin tamamına aynı zamanda Melik Gazi unvanı verilmesi ile ilgilidir. Danişmend Gazi ve Haçlı Seferleri Danişmend Ahmed Gazi’nin ölümünden sonra beyliğin başına oğlu Gümüştegin Gazi geçmiştir. Gümüştegin, 1096 yılında başlayan Haçlı seferlerinde Haçlılar’a karşı verdiği mücadelelerle tanındı. Bazı kaynaklarda Gümüştegin’den “Danişmend Bey” şeklinde bahsedilmiştir. Bu durum kimi tarihçilerin Danişmend Gazi ile Gümüştegin’i aynı tarihî şahsiyet olarak değerlendirmesine yol açmıştır. Danişmendname Danişmend Gazi ve oğlu Melik Gazi'nin Anadolu'nun Türkler tarafından alınmasında oynadıkları rol ağızdan ağza anlatılarak bir destan haline gelmiştir. Dânişmendnâme adı verilen bu destanlar Türkiye Selçuklu Sultanı II. İzzeddin Keykavus tarafından toplattırılarak yazıya döküldü. Destanî bir roman niteliğindeki Dânişmendnâme’de, Danişmend Gazi’nin Malatya Emîri Ömer’in kızıyla evlenen Ali b. Mızrab’ın oğlu olarak dünyaya geldiği ve asıl adının Ahmed olduğu, Battal Gazi’nin torunu Sultan Turasan ile arkadaşlık ettiği, ondan gündüz savaşçılık öğrendiği, geceleri de dinî ilimler tahsil ederek âlimlik mertebesine ulaştığı ve bundan dolayı da kendisine “Dânişmend” denildiği ifade edilmektedir. |
İçeriği Sosyalleştir |
Etiketler |
danişmend, danişmendlilerin, gazi, kimdir, kurucusu |
Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 konuk) | |
|
|
|
|
ForumAdası, tüm hakları saklıdır. Kurucu: Jön TüRk Forum Sorumlusu: Zeze Geliştiriciler: Regex & Cry Tasarımcı: Mango
Powered by vBulletin® Version 3.8.6
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd. Altyapı bilgilerini okuduğunuz vBulletin yazılımı ForumAdası üzerinde lisanslı bir şekilde kullanılmaktadır. |
ForumAdası; internet ortamında kullanıcıların içerik üretmelerine, bu içeriklerin de önceden onaya tabi tutulmaksızın yayımlanabilmesine olanak sağlayan bir forum sitesidir. Forum siteleri, tıpkı sosyal medya ve interaktif sözlükler gibi 5651 sayılı kanunun 2. maddesinin 1. fıkrasının "m" bendine göre Yer Sağlayıcı olarak faaliyet göstermekte olan, hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten platformdur. 5651 sayılı kanunun 5. maddesine göre yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir. Başka bir deyişle ForumAdası üzerinden yapılan yazılı, görsel ya da işitsel paylaşımlardan doğabilecek yasal sorumluluk, mezkur içeriği paylaşan ForumAdası üyesi gerçek kişilere aittir. İlgili kanunun anılan maddesinin 2. fıkrasında da çok açık bir biçimde öngörüldüğü üzere; yer sağlayıcı, yer sağladığı hukuka aykırı içerikten, ceza sorumluluğu ile ilgili hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu Kanunun 8 inci ve 9 uncu maddelerine göre haberdar edilmesi halinde ve teknik olarak imkân bulunduğu ölçüde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırmakla yükümlüdür. Açıklanan hukuki dayanaklar temelinde, hak ihlâli iddiasında bulunan hak sahipleri İLETİŞİM linkinden yer sağlayıcı ForumAdası yöneticilerine ihtarda bulunarak bahse konu hususu tebliğ etmeleri halinde incelemeler yapılıp, en geç 2 gün içerisinde gerekli işlemler tesis edilecektir. 5101 sayılı yasayla degişik 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince ForumAdası üzerinde telif hakkı bulunan MP3, video vb. eserlerin paylaşımı T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hak sahipliği verilmiş olan MÜ-YAP tarafindan yasaklanmış olup, yasal işlem olması halinde, paylaşan kişi ya da kişilerin bilgileri gerekli kurum ile paylaşılacaktır. |