Kafiye Şeması (Uyak Düzeni), Çeşitleri ve Örnekler

**Zeze** · 31 Ağustos 2023, 13:23

Kafiye Şeması (Uyak Düzeni)

Kafiye düzeni şiirin biçimsel bir özelliğidir. Kafiye düzeni (örgüsü), dizelerin sonlarına bakılarak çıkarılır. Kafiye örgüsünün, mısraların son seslerindeki düzene göre çeşitleri vardır:

1. Düz Kafiye

Düz uyağın üç çeşit şeması vardır:

1. Bir dörtlükte bütün dizeler uyaklı olabilir. (aaaa)
Örnek
Ben ezelden beridir hür yaşadım hür yaşarım (a)
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış, şaşarım (a)
Kükremiş sel gibiyim bendimi çiğner aşarım (a)
Yırtarım dağları enginlere sığmam taşarım (a)
2. İlk üç dize uyaklı olabilir. (aaab)
Örnek
Bir koyun yavrusuyla dağda meler (a)
Bir bayırdan dahi iner sürüler (a)
Bir kadın testisiyle suya gider (a)
Erkeği baltasıyla ormana (b)
3. Birinci dizeyle ikinci, üçüncü dizeyle dördüncü dize uyaklı olabilir. (aabb)
Örnek
Ayaklar, çeşit çeşit kunduralar içinde (a)
Ayaklar, yarı çıplak, paçavralar içinde (a)
Ayaklar, odalarda, bir çift yavru güvercin (b)
Tutup avuca almak, okşayıp öpmek için (b)

2. Çapraz Kafiye
Dörtlüğün birinci ve üçüncü dizeleri ile ikinci ve dördüncü dizelerinin kendi aralarında kafiyelenmesine çapraz uyak denir. (abab)

Örnek
Bir garip rüya rengiyle (a)
Uyumuş gibi her şekil (b)
Rüzgârda uçan tüy bile (a)
Benim kadar hafif değil (b)

3. Sarma Kafiye
Dörtlüğün birinci ve dördüncü dizeleri ile ikinci ve üçüncü dizelerinin kendi arasında kafiyeli olmasına sarma kafiye denir.

Örnek
Her şey yerli yerinde havuz başında servi (a)
Bir dolap gıcırdıyor uzaklarda durmadan (b)
Eşya aksetmiş gibi tılsımlı bir uykudan (b)
Sarmaşıklar ve böcek sesleri sarmış evi (a)

Benzer Konular:

31 Ağustos 2023, 13:23	#1
Çevrimdışı Zeze Kullanıcıların profil bilgileri ziyaretçilere gizlidir.	Kafiye Şeması (Uyak Düzeni), Çeşitleri ve Örnekler Kafiye Şeması (Uyak Düzeni), Çeşitleri ve Örnekler Kafiye Şeması (Uyak Düzeni) Kafiye düzeni şiirin biçimsel bir özelliğidir. Kafiye düzeni (örgüsü), dizelerin sonlarına bakılarak çıkarılır. Kafiye örgüsünün, mısraların son seslerindeki düzene göre çeşitleri vardır: 1. Düz Kafiye Düz uyağın üç çeşit şeması vardır: 1. Bir dörtlükte bütün dizeler uyaklı olabilir. (aaaa) Örnek Ben ezelden beridir hür yaşadım hür yaşarım (a) Hangi çılgın bana zincir vuracakmış, şaşarım (a) Kükremiş sel gibiyim bendimi çiğner aşarım (a) Yırtarım dağları enginlere sığmam taşarım (a) 2. İlk üç dize uyaklı olabilir. (aaab) Örnek Bir koyun yavrusuyla dağda meler (a) Bir bayırdan dahi iner sürüler (a) Bir kadın testisiyle suya gider (a) Erkeği baltasıyla ormana (b) 3. Birinci dizeyle ikinci, üçüncü dizeyle dördüncü dize uyaklı olabilir. (aabb) Örnek Ayaklar, çeşit çeşit kunduralar içinde (a) Ayaklar, yarı çıplak, paçavralar içinde (a) Ayaklar, odalarda, bir çift yavru güvercin (b) Tutup avuca almak, okşayıp öpmek için (b) 2. Çapraz Kafiye Dörtlüğün birinci ve üçüncü dizeleri ile ikinci ve dördüncü dizelerinin kendi aralarında kafiyelenmesine çapraz uyak denir. (abab) Örnek Bir garip rüya rengiyle (a) Uyumuş gibi her şekil (b) Rüzgârda uçan tüy bile (a) Benim kadar hafif değil (b) 3. Sarma Kafiye Dörtlüğün birinci ve dördüncü dizeleri ile ikinci ve üçüncü dizelerinin kendi arasında kafiyeli olmasına sarma kafiye denir. Örnek Her şey yerli yerinde havuz başında servi (a) Bir dolap gıcırdıyor uzaklarda durmadan (b) Eşya aksetmiş gibi tılsımlı bir uykudan (b) Sarmaşıklar ve böcek sesleri sarmış evi (a) Benzer Konular: Mahya Sanatından Örnekler Avagadro Yasası ve Örnekler Kafiye Nedir? Çeşitleri Nelerdir? Kafiye Örnekleri Balkon Düzeni Nasıl Olmalı? Banyo Düzeni Nasıl Olmalı? Paylaş Share this post on Digg Del.icio.us Technorati Twitter
	Alıntı

Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 konuk)