ForumAdasi.Com - Hikayede Anlatım Biçimleri Nelerdir? Anlatım Biçimlerine Örnekler

[Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!]

Hikayelerde çoğunlukla geçmiş zamanlı bir anlatım kullanılır. Anlatıcının tavrına bağlı olarak cümleler “-di”li geçmiş zaman kipleriyle oluşur. Ancak her hikaye yazarının kendine özgü bir anlatım özelliği olduğunu unutmamak gerekir. Kimi yazarlar şimdiki zaman kipleriyle kurulmuş bir anlatım tercih eder. Olay hikayelerinde daha çok fiil cümleleri kullanılır. Durum hikayelerinde ise betimleme ve çözümleme ağırlıklı bir anlatım tercih edilir. Hikaye türünde en çok kullanılan anlatım türleri öyküleyici anlatım ve betimleyici anlatımdır.

Öyküleyici Anlatım
Anlatıcının bir olayı ya da durumu anlattığı, naklettiği anlatım türüne öyküleyici anlatım denir. Öyküleyici anlatımda “görülen, izlenen bir durumu aktarma” söz konusudur. Öyküleyici anlatım “olay, kişi, yer ve zaman” unsurları üzerine kurulur. Bu anlatım türünde “olay ve eylem” ön plandadır. Cümleler genellikle “-di’li geçmiş zaman” kipiyle kurulur. Öyküleyici anlatım “hikâye, masal, roman, fabl, destan, anı, günlük, gezi yazısı” türlerinde sıkça kullanılır.

Öyküleyici Anlatım Örneği
Ayakkabıcı, iskemlesine oturdu. Hasan da merakla karşısına geçti. Şaşarak, eğlenerek seyrediyordu. Tamirci, kartona benzeyen kalın deriyi iki tarafı keskin, incecik, sapsız bıçağıyla kesti. Ağzına bir avuç çivi doldurdu. Sonra bunları ağzından çıkarıp ayakkabıların altına çabuk çabuk mıhladı. Deri parçalarını pis bir suya koyup ıslattı. Mundar çanaktaki macuna parmağını daldırıp tabanlara sürdü. Hasan bunların hepsine dikkatle bakıyordu. Susuyor ve bakıyordu.

Betimleyici Anlatım
Varlıkların görülen veya görülmeyen özelliklerini sözlü olarak açıklayıp tanıtan, göz önünde canlandıran anlatım türüne betimleyici anlatım denir. Betimleyici anlatım, en genel ifadeyle sözcüklerle resim yapma işidir. Bu anlatım türünde varlıklar veya kişilerin özellikleri okuyucunun zihninde somut hale getirilir. Betimleyici anlatımda görme duyusu başta olmak üzere işitme, dokunma ve koklama duyularıyla okuyucuya bir izlenim kazandırma amacı vardır.
Betimleyici anlatımda amacın gerçekleşmesi için titiz bir gözlem gerekir. Gözlem sırasında ayırt edici özelliklerin anlatılmasına özen gösterilir.

Betimleyici Anlatım Örneği
Evler hep ahşap ve iki katlı. Köhne çatılar, karşıdan karşıya birbirinin üzerine abanır gibi uzanmış eski zaman saçakları… Ortada baştan başa uzanan bir aralık kalmış olmasa sokak; üstü kemerli, karanlık bir geçit olacak. Doğuda, batıda bu aralık renkten renge giren bir ışık yolu olur. Fakat sokağın yanları her zaman serin ve loştur. Köşenin başında durup bakarsanız her pencerede kırmızı toprak saksılar ve kararmış gaz sandıkları görürsünüz. Saksılarda al, beyaz, mor sardunya, küpe çiçeği, karanfil; gaz sandıkları da öbek öbek yeşil fesleğenle dolu.