ForumAdasi.Com - Makale Nasıl Yazılır? Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

[Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...]

Bir makalede yazım aşamasına geçmeden önce yapılması gereken bazı işler vardır. Öncelikle yazılacak konu ile ilgili kaynak taraması yapılmalıdır. Bu kaynaklardan elde edilen veriler değerlendirilmeli ve doğru bir şekilde kurgulanmalıdır. Aynı zamanda yazar, makale yazımına geçmeden önce kendisi için bir yol haritası çizmeli ve makale ile ilgili bir taslak oluşturmalıdır. Bu taslakta makaleye dair bir iskelet oluşturulmalı ve makalenin temel mesajı belirlenmelidir. Taslak çalışmada yer alan bilgiler ve kaynak taramasından elde edilen veriler bir araya getirilerek mantıklı cümleler kurulmalıdır. Bu cümlelerle oluşturulacak tutarlı paragraﬂar belli bir düzen içinde sıralanarak akıcı bir metin oluşturulmalı ve böylece makalenin yazımına geçilmelidir.

Yazım aşamasında yazılan makalenin türüne dikkat edilmeli ve ona göre bir dil kullanılmalıdır. Makale edebi ise sanatsal bir edebi dil kullanmaya, gazetede yayınlanacaksa sade ve anlaşılır bir dil kullanmaya, bilimsel ise hedef kitlenin düzeyine uygun bir dil kullanmaya dikkat edilmelidir.

Makale yazarı tıpkı diğer metinlerde olduğu gibi düşüncelerini belli bir sıra ile planlı biçimde dile getirmelidir.

Makalede Yapı

Makalede “giriş – gelişme – sonuç” düzenine göre anlatım esastır.

Giriş Bölümü
Öne sürülecek tez, görüş ya da düşünce yazının giriş bölümünde sergilenir. Giriş paragrafı, makalenin en kısa bölümüdür. Bu bölüm, makalenin içeriğine göre bir ya da bir iki paragraftan oluşur. Giriş bölümünde, yazıdaki fikir gelişiminin hangi yönde olacağı saptanır. Okuyucu bilgi ve fikir atmosferine yavaş yavaş sokulur. Okuyucu genellikle ilk bakışta bu bölümü okur; anlatılanları ilginç bulursa yazıyı sonuna kadar okumaya karar verir. Bu yönden makalelerde girişin çok ustaca ve özenle biçimlendirilmesi gerekir. Bu bölümde konu hiçbir ayrıntıya girilmeden ortaya konulur. Bunun aşırı dolaylamalara kaçılmadan yapılması gerekir. Neyin üzerinde durulacağı, ne hakkında söz söyleneceği bir iki paragraﬂa ortaya konulur.

Gelişme Bölümü
Gelişme bölümünde, giriş bölümünde dile getirilen konu açıklanır, makalenin yazılış amacı ve bu amaca yönelik bilgiler, belgeler ortaya konularak tez savunulur, antitezler çürütülür. Konu ile ilgili bilgi ve belgelerin ele alınıp işlendiği, konunun genişletildiği ve ortaya konmak istenen fikrin doğruluğuna deliller gösterildiği bölüm, gelişme bölümünü oluşturur. Gelişme bölümü derlenen, ortaya atılan fikirlerin çeşitli yönlerden genişletilmesi, desteklenmesiyle meydana gelir. Bütün fikir yazılarında olduğu gibi makalede de gelişme bölümünde açıklanacak fikirlerin derli toplu olması gerekir. Dile getirilen fikirlerin inandırıcı ve ispatlanabilir karaktere sahip olması gerekir.

Gelişme bölümünde makale yazarı inandırıcı olabilmek için tüm gücünü ortaya koyar. İleri sürdüğü görüşlerin doğruluğunu ispatlamak için kanıtlar gösterir, örnekleme, tanık gösterme, sayısal verilerden yararlanma yollarına başvurur. Gözlem ve nesnel deneylerden, bilimsel araştırma sonuçlarından yararlanır. Böylece yazısını nesnel ve bilimsel bir temele oturtarak okuyucunun zihnindeki soru işaretlerine yanıt bulur, okuyucuyu söylediklerinin doğruluğuna ve geçerliliğine inandırmış olur.

Sonuç Bölümü
Sonuç bölümü, bir bakıma özetleme bölümü sayılır. Başta ileri sürülen, sonra açıklanan görüş, sonuç bölümünde genellikle bir paragrafta yinelenir. Ama asıl işlev burada yazının etkisinin doruğa ulaştırılmasıdır. Gelişme bölümünde ele alınıp işlenen, geliştirilen konu bu bölümde bir sonuca vardırılır. Konunun ana fikrini oluşturan düşünce, sonuç bölümünde dile getirilir. Makale yazarları seçtikleri konu üzerinde söylediklerini bu bölümde bir yargıya dönüştürerek derleyip toparlarlar. Ancak bu bölüm her zaman için gerekli olmayabilir, yazar söylediklerini makalenin gelişme bölümünde iyice aydınlığa kavuşturmuşsa, konuyu dağıtmamışsa, yazısını özetleyip bir paragrafta toparlama gereği duymayabilir.

Makaleye, işlenen fikre uygun bir başlık atmak gerekir. Makalelere genellikle kısa ve çarpıcı başlıklar konması gerekir. Makalede okuyucunun asıl ilgisini çeken şey, makalenin başlangıç ve sonuç kısımlarıdır. Bunun için bu kısımlara anlamlı bir fıkra, çarpıcı bir diyalog veya bir hatıranın yerleştirilmesi makalenin etkili olmasını sağlar.

Kaynak Taraması Yapmak
Bilgi çok farklı kaynaklardan elde edilebilir. Araştırmaya dayalı metinlerden olan makalelerin yazımında da farklı bilgi kaynakları kullanmaya özen gösterilmelidir. Kütüphanelerden, Genel Ağ’dan güvenilir kaynaklar bulunmalı ve bunlardan yararlanılmalıdır. Elde edilen bilgiler harmanlanarak özgün metinler oluşturulmalıdır. Bilgiye kolay erişim çağında olduğumuz unutulmamalı ve başka kaynaktan alınan bilginin kolayca fark edilebileceği göz ardı edilmemelidir.

Kaynak taraması yapılırken araştırılan bilginin ve kaynağın özellikleri karşılaştırılmalıdır. Doğru bilgiler elde edebilmek için bilgi kaynaklarını tanımak ve türlerinin özelliklerini bilmek gerekir. Kullanılacak kaynağın bilinmesi zaman kaybını önleyecektir.

Bilgi kaynaklarından bazıları şunlardır:

Kitaplar
Gazeteler
Atlaslar
Ansiklopediler
Bilimsel dergiler
Sözlükler
Biyografiler
Genel Ağ

Alıntılama (Kaynak Gösterme)
Alıntı, herhangi bir duygu ve düşünceyi açmak, geliştirmek veya desteklemek için başka yazarların eserlerinden alınan parça veya bölümlerdir. Makale, araştırma ve incelemeye dayalı bir yazı türü olduğu için konuyla ilgili başka kaynaklardan sık sık alıntı yapmak gerekecektir. Yaptığımız alıntıları bir cümle ya da paragraf halinde verdikten sonra bu açıklamayı kimden ve hangi eserden aldığımızı dipnot biçiminde vermeliyiz.

Dipnot, alıntı cümlesinin sonunda bir simge veya sayıyla belirtilir, daha sonra aynı sayfanın en altına bu sayı veya simge verilerek karşısına cümlenin nereden alındığı yazılır. Bunun dışında, alıntı cümlesinin hemen sonunda, parantez içinde kaynak gösterilebilir.