ForumAdasi.Com - Divân-ı Hikmet Nedir?

[Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!]

Divan-ı Hikmet, Ahmed Yesevi'nin (Bkz.[Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!]) söylediği “hikmet” isimli şiirleri birleştiren Türk tasavvuf edebiyatında bilenen en eski örnekleri bulunduran bir kitap. Türkistan’da Ahmet Yesevi’nin bahsettiği “hikmet” isimli şiirleri birleştiren şiir antolojisine verilen özel addır. Türk edebiyatı döneminde “Divan-ı Hikmet”in değeri İslamiyet sonrası Türk edebiyatının önceden yazılan, Kutadgu Bilig’den sonra bilinen eski örneklerden biridir. Üstelik Türk edebiyatında ilk eseri oluşundan fazla Türk Dünyası’nda meydana gelen tesirlere dayanır.
genel forum sitesi forumadasi.com
Genel Özellikleri
Genel olarak dervişlik ile ilgili övgülerden, bu dünyadan şikayetten, cennet ve cehennem tasvirlerinden, İslam peygamberi olarak geçen Muhammed’den, kendi hayatından ve kendi mucizelerinden bahsedilir. Din ve ahlak ile ilgili öğütler veren şiirler de bulunur. Hece ölçüsü 4+3 veya 4+4+4 kullanmıştır. Bu yapıtın ortaya çıkışından belirli bir süre sonra; İslamiyet, göçebe Türk kavimleri arasında hızlıca yayılmaya başlamıştır. Ahmet Yesevi’nin bazı görüşleri Anadolu gizemciliğinin (tasavvuf) temelini oluşturur. Tasavvuf kültürünün temeli bu yapıttadır. Yunus Emre, Hacı Bektaş Veli, Hacı Bayram Veli gibi mutasavvıfların düşüncelerin kaynağı bu yapıtta bulunabilir. Eserde Ahmet Yesevi’nin lideri olduğu Yesevilik Tarikatı hakkında bilgiler, dervişlik ile ilgili övgüler, Cennet ve Cehennem betimlemeri ve İslam peygamberinin hayatı ve sözde mucizeleri anlatılır.

Kitapta Allah aşkı Peygamber sevgisi işlenmiştir.
Hikmet: Hoş, hayırlı anlamlarına gelir.
Dini-Tasavvufi Özlü Söz anlamına gelmektedir.
Sade ve yalın bir dil kullanılmıştır.
Aruz ve hece ölçüsü bir arada kullanılmıştır.
Dörtlük ve beyitle yazılmıştır.
144 hikmet ve 1 münacaattan oluşur. (2009 yılında bulunan yeni hikmetlerle bilinen hikmet sayısı 217 olmuştur. Dr. Hayatı Bice tarafından hazırlanan 5. baskıda yeni hikmetler günümüz Türkçesi ile de yayınlanmıştır.)
Eser Karahanlı Türkçesinin Hakaniye lehçesiyle yazılmıştır.
İstifham (soru sorma) ve Tecahül-i Arif (bilip de bilmezlikten gelme) sanatları kullanılmıştır.
Ahmed Yesevi hikmetlerinin birleşmesiyle olmuştur ve Karahanlı Türkçesiyle söylemiştir.
Hikmetler dini tasavvufi şiirlerdir.
Peygamber Muhammed'in vefât yaşı olan 63 (Hicrî) yaşından sonra toprağın altında yaşamayı seçmiştir.
Allah'a yakın olma isteği vardır.
Şiirlerde ulusal ögeler (ölçü, nazım biçimi, yarım uyak) ile İslamlıktan gelme yabancı ögeler (din ve tasavvuf konuları, yabancı sözcükler) bir arada kullanılmıştır.
Eserin uyaklanışı abcd dddb eeeb şeklindedir. Dördüncü dizelerin birbiriyle uyaklı oluşu hatta zaman zaman aynen tekrarlanışı bu şiirlerin musiki ile okunmak için söylendiğini gösterir.
Divan-ı Hikmet'i Ahmed Yesevi yazmamıştır. Ahmet Yesevi'nin kurduğu tarikattaki Şaban Durmuş, Ahmed Yesevi'nin görüşlerini ve düşüncelerini kitap haline getirmiştir.
Eser 12. yy'a aittir ve manzum bir eserdir.
Ahmed Yesevî 63 (Hicrî) yaşından sonra çukur kazdırarak kendini toprağın altına kapatmış, inzivaya çekilmiş ve İslam peygamberi Muhammed gibi 63 (Hicrî) yaşında ölmek istemiştir ama 76 (Hicrî) - 73 (Miladî) yaşında hayata veda etmiştir.
Türk edebiyatı tarihinde "Divan-ı Hikmet"in önemi İslamiyet'ten sonraki Türk edebiyatının daha önce yazılan Kutadgu Bilig'den sonraki bilinen en eski örneklerinden biri ve tasavvuf Türk edebiyatının ilk eseri oluşudur.
Lirik ve didaktik özellik gösterir.