ForumAdasi.Com - Söylev (Nutuk) Nedir? | Söylevin Özellikleri ve Türleri Nelerdir?

[Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!]

Söylev (Nutuk) Nedir?
Belirli bir konuda bir topluluk önünde yapılan etkili ve inandırıcı konuşmalara söylev (nutuk, hitabet) adı verilir. Eskiden “söylev” kavramı yerine “nutuk” terimi kullanılmıştır; topluluk önünde konuşma sanatına hitabet, söylevi yapan kişiye de hatip denmiştir.

Söylev (nutuk), adından anlaşılacağı üzere aslında sözlü kompozisyondur. Söylev, söz ve sesle birleşen bir konuşma sanatıdır. Ancak sözlü bir edebiyat ürünü olan söylev, daha sonra yazıya geçirilebilir. Bu durumda söylevi yazılı kompozisyon ürünü olarak da görmek mümkündür.

Söylevin temel amacı, güzel, ve etkili bir konuşmayla insanları heyecanlandırmak, belli bir konuda insanların kanaatlerini, görüşlerini değiştirmektir. Söylevci, etkili bir konuşmayla topluluğu, kendi yanına çekmek, düşüncelerini onlara inandırmak, benimsetmek amacını güder.

Söylevin Özellikleri

Söylevde söylenecek sözler ve kullanılan üslup son derece önemlidir.
Söylevde inandırıcı, etkileyici, coşturucu bir üslup kullanılır.
Söylev, tiyatroyla birlikte gelişmiştir.
Diğer yazı türleri yeri geldiğinde söylevden yararlanır.
Söylev, “giriş, gelişme ve sonuç” bölümlerinden oluşur.
Söylevlerin giriş bölümü kısa, çarpıcı ve vurgulu olmalıdır.
Söylevci, konuştuğu konuyu daha önceden tüm ayrıntılarıyla araştırır, öğrenir ve topluluğa söyleyeceklerine önce kendisi inanır.
Söylevi veren kişi, konuşmasında dinleyicilerin zevk, kültür, eğitim vb. düzeylerini ve gereksinimlerini dikkate alır.
Söyleyişte yersiz vurgulardan, gereksiz sözcüklerden abartılı söyleyişten kaçınmak gerekir.
Söylevci, konuşmasını jest ve mimiklerle destekler. Çünkü jest ve mimikler konuşmayı daha etkileyici ve zengin kılar.
Söylevcinin en önemli özelliği, toplulukları inandırma gücüne sahip olmasıdır. Bu güç sayesinde iddialar kanıtlanır, dinleyicide oluşacak kuşkular ortadan kaldırılır.
Söylevde dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de sesi iyi kullanma, ses tonunu güzel ayarlamadır. Çünkü söylevcinin kullanacağı ses, toplulukları coşturabilir veya sıkabilir. Bu bağlamda sesi aşırı yükseltmek yerine konunun içeriğine göre değişken bir tonda kullanmak daha doğru olur. Kitleleri coşturmada, söylediklerine inandırmada sesi kullanmanın ve kullanmamanın etkisi büyüktür.
Söylevde dil, genellikle alıcıyı harekete geçirme işlevi ve heyecana bağlı işlevde kullanılır.
Etkili, heyecanlı ve açık cümlelerle söylev bitirilir; söylevde ünlem cümleleri sıkça kullanılır.
İşlediği konulara göre milli, siyasi, dini, hukuki, askeri, iktisadi ve akademik nutuk olarak ayrılabilir.
Dünya edebiyatında bu türün ilk örnekleri Göktürk Kitabeleri’dir.
Latin edebiyatında Çiçero, Yunan edebiyatında Demosthenes, Fransız edebiyatında Bousset söylevleriyle tanınır.
Türk edebiyatında Mehmet Akif, Halide Edip, Ömer Naci ve Hamdullah Suphi bu türde tanınır.

Söylev Türleri
Söylevde konu sınırlaması yoktur. Buna karşın çoğunlukla siyasi, dini, askeri ve akademik vb. alanlarda verilen söylevler dikkat çeker.

a. Dini Söylev: Dini mekanlarda bireyi ve toplumu ilgilendiren konuları, sorunları, vb. dinsel bakış açısıyla yorumlayan söylevdir. İslami toplumlarda bu tür söylevlere hutbe denir.

b. Siyasi Söylev: Genellikle parlamentolarda, diplomatik toplantılarda, mitinglerde söylenen siyasi içerikli söylevdir.

c. Askeri Söylev: Askeri içerikli söylevdir. Bu tür söylevler ordunun moral gücünü yükseltmek ve güven duygusunu yükseltmek için verilir.

d. Akademik Söylev: Bilimsel içerikli söylevlerdir. Üniversitelerde, akademilerde, bilim toplantılarında verilir. Akademik kabullerde, açılış, kapanış ve ödül törenlerinde yapılan bilimsel içerikli söylevler de vardır.